Siç kishte deklaruar Netanyahu: “Rrëzojeni Sadamin, ai pa dyshim po punon për armë bërthamore, gjithçka do të përmirësohet”

Ndërsa bota e ndjek me shqetësim përshkallëzimin në rritje mes Izraelit dhe Iranit, shumëkush po kujton fjalët e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, të thëna para Kongresit amerikan në vitin 2002, pak para pushtimit të Irakut.

Në atë kohë, Netanyahu – si udhëheqës i opozitës – deklaronte se “nuk ka asnjë dyshim që Sadam Huseini po punon për zhvillimin e armëve bërthamore” dhe garantonte se rrëzimi i regjimit të Sadamit do të sillte “pasoja jashtëzakonisht pozitive” për të gjithë rajonin – veçanërisht për Iranin.

“Nëse e largoni Sadamin, ju garantoj se kjo do të ketë pasoja jashtëzakonisht pozitive në rajon. Njerëzit aty pranë, në Iran, të rinjtë dhe shumë të tjerë, do të thonë: koha e këtyre regjimeve ka përfunduar”, kishte thënë atëherë Netanyahu.

Sot, më shumë se 20 vjet më vonë, thuajse të gjitha pretendimet që u përdorën si justifikim për pushtimin amerikan të Irakut, rezultuan të pavërteta. Në Irak nuk u gjet asnjë provë për armë të shkatërrimit në masë, dhe vendi, në vend që të bëhej model stabiliteti, u shndërrua në një vatër të pasigurisë dhe përplasjeve sektare.

Nga Bagdadi deri në Teheran – e njëjta logjikë

Sot, Netanyahu përdor një retorikë pothuajse identike në kontekstin e konfliktit me Iranin. Sipas pretendimeve izraelite, Irani ndodhet vetëm një hap larg prodhimit të bombës bërthamore, ndërsa përfshirja e SHBA-ve në konflikt po paraqitet gjithnjë e më shumë si e pashmangshme. Ditët e fundit, Izraeli ka kryer sulme direkte ndaj objektivave iraniane, përfshirë edhe impiante bërthamore.

Megjithatë, shumë analistë paralajmërojnë se kjo retorikë është një rikthim i rrezikshëm i një skenari të njohur. Nga Iraku që “duhej të lulëzonte pas rrëzimit të Sadamit” kanë mbetur vetëm rrënoja dhe institucione të shkatërruara.

Pushtimi amerikan i Irakut në vitin 2003, për të cilin Netanyahu loboi fuqishëm, hapi “kutinë e Pandorës”. Në vend të një efekti domino të demokratizimit, pasoi një valë paqëndrueshmërie, terrorizmi dhe përhapje të grupeve radikale si ISIS. Sot, argumentet e njëjta po përdoren ndaj Iranit, me të njëjtën siguri dhe urgjencë të rreme.

Ndërsa Izraeli përgatitet për sulme të mundshme më të gjera ndaj Iranit, dhe bota pyet nëse një luftë e hapur është pranë, Netanyahu vazhdon të promovojë një politikë të “forcës parandaluese” dhe ndryshimit të regjimeve. Por gjithnjë e më shumë zëra nga qarqet akademike dhe të sigurisë paralajmërojnë se një përballje e drejtpërdrejtë me Iranin do të kishte pasoja të paimagjinueshme – jo vetëm për Lindjen e Mesme, por për gjithë stabilitetin global.

Në këtë dritë, deklaratat e Netanyahut nga viti 2002 nuk mbeten vetëm një temë për analizë historike – por një paralajmërim i qartë: sa të fuqishme janë fjalët, dhe sa të pariparueshme mund të jenë pasojat kur vendimet merren mbi bazën e vlerësimeve të gabuara.

Kategoritë
BotaLajme