Historia e qitjes së topit në kohën e iftarit, një nga simbolet e muajit të Ramazanit, zgjon kureshtje. Ja çfarë duhet të dini rreth kësaj tradite…
Muaji i shenjtë i Ramazanit është një periudhë e mbushur me tradita fetare dhe kulturore. Një nga këto tradita është qitja me top për të njoftuar kohën e iftarit. Kjo praktikë, e cila ka mbijetuar që nga periudha osmane deri në ditët e sotme, është bërë një nga simbolet që reflekton shpirtin e Ramazanit.
Si filloi tradita e topit të iftarit dhe pse vazhdon ende?
Origjina e qitjes me top gjatë iftarit
Tradita e qitjes me top në kohën e iftarit e ka origjinën në periudhën osmane. Qëllimi i kësaj praktike ishte të ndihmonte njerëzit të kuptonin saktësisht kohën e çeljes së iftarit.
Sipas një versioni të përhapur, përdorimi i parë i topit të iftarit në Perandorinë Osmane daton në shekullin e 15-të.
Ndërkohë, sipas rrëfimit më të njohur, në vitin 1821, gjatë sundimit të sulltanit osman Mahmutit II, një ushtar në Stamboll qëlloi një top gabimisht. Meqenëse qitja ndodhi në të njëjtin moment me iftarin, kjo u prit me kënaqësi nga populli dhe u kthye në një traditë. Më vonë, kjo praktikë u institucionalizua dhe u përhap në të gjitha territoret osmane.
Një tjetër version sugjeron se kjo traditë filloi në shekullin e 17-të, kur guvernatori i Egjiptit Mehmet Ali Pasha urdhëroi përdorimin e topit për të lajmëruar iftarin. Meqë ky zakon u pranua nga populli, ai u përhap më pas edhe në pjesë të tjera të Perandorisë Osmane.
Pse qëllohet me top?
Historikisht, topi i iftarit ka qenë një nga mënyrat më të efektshme për t’iu njoftuar njerëzve kohën e çeljes së iftarit.
Në kohërat e vjetra, kur ora nuk ishte e përhapur dhe ezani nuk mund të dëgjohej në të gjitha zonat, qitja me top ishte një metodë praktike për të njoftuar iftarin. Me kalimin e kohës, kjo praktikë u bë një traditë e mirëfilltë e Ramazanit.
Edhe pse sot, sidomos në qytetet e mëdha, koha e iftarit njoftohet përmes metodave dixhitale, në disa vende qitja me top vazhdon ende si një traditë nostalgjike.
Në përmbledhje, topi i iftarit është një trashëgimi kulturore e mbetur nga Perandoria Osmane dhe një nga simbolet që pasqyrojnë shpirtin e muajit të Ramazanit.
