Egjipti dhe Jordania besojnë se kanë arritur ta bindin presidentin amerikan Donald Trump që të mos mbështesë zhvendosjen e detyruar të palestinezëve nga Gaza dhe se Shtetet e Bashkuara kanë pranuar planin pasluftës të Egjiptit për Gazën, deklaroi një zyrtar i lartë egjiptian për Middle East Eye (MEE).
“Ky do të jetë një plan egjiptian që do të miratohet dhe mbështetet nga shtetet arabe,” tha zyrtari. “Ky është plani me të cilin Trump ka rënë dakord.”
Zyrtari egjiptian, i cili foli për MEE në kushte anonimiteti, tha se vizita e mbretit Abdullah II të Jordanisë në Uashington ishte kyçe për të bindur Trumpin të tërhiqej nga plani i tij për të zbrazur Gazën nga palestinezët. Kairo dhe vendet e tjera arabe e konsideruan këtë takim si një fitore diplomatike.
“Takimi i mbyllur ishte shumë i suksesshëm,” tha zyrtari egjiptian për MEE.
Mbreti Abdullah nuk e kundërshtoi publikisht propozimin e Trumpit për të “marrë nën kontroll” Rripin e Gazës, por zyrtari egjiptian tha se mbreti paralajmëroi privatisht Trumpin se një plan i tillë mund të nxisë “ekstremizmin islamik” dhe të rrëzojë qeveritë pro-amerikane në rajon.
Sipas zyrtarit, Trump reagoi “me kujdes dhe mirëkuptim”.
Egjipti përfitoi nga momenti pas takimit me mbretin Abdullah dhe fitoi besimin e Trumpit si ndërmjetës kryesor në Gazë duke ndërmjetësuar lirimin e gjashtë pengjeve nga Hamasi — dyfish më shumë se sa ishte parashikuar në marrëveshjen për armëpushim.
Hamasi pranoi lirimin e pengjeve pasi Izraeli lejoi futjen e makinerive të rënda në Gazë për fillimin e rindërtimit dhe gjithashtu lejoi hyrjen e shtëpive të lëvizshme, të cilat më parë ishin bllokuar. Hamasi kishte akuzuar Izraelin për shkelje të marrëveshjes së armëpushimit dhe kishte kërcënuar se nuk do të lironte pengjet pa plotësimin e kushteve.
Zyrtari egjiptian konfirmoi gjithashtu se presidenti egjiptian Abdel Fattah el-Sisi do të udhëtojë në Riad, Arabinë Saudite, ndoshta të enjten, për të diskutuar planin egjiptian për administrimin pasluftës të Gazës.
Thirrja fillestare e Trumpit që SHBA të marrë kontrollin e Rripit të Gazës dhe të zhvendosë me forcë banorët palestinezë shkaktoi dënime të gjera brenda SHBA-së dhe në mbarë botën. Kjo zhgënjeu aleatët arabë të Amerikës, të cilët u shqetësuan për reagimin e mundshëm arab dhe përhapjen e konfliktit në rajon.
Faza II e negociatave për armëpushimin
Diplomatët dhe analistët po spekulojnë nëse Trump me të vërtetë kishte synim të merrte nën kontroll Gazën apo po përdorte këtë kërcënim për të nxitur lëshime nga shtetet arabe. Sekretari i Shtetit Marco Rubio sugjeroi se bëhej fjalë për këtë të fundit dhe se shtetet arabe duhet të propozonin një alternativë.
Ndërkohë që plani egjiptian po fiton mbështetje, duket se Trump ka ndryshuar qëndrim.
Gjatë një vizite në Izrael të hënën, senatori republikan Lindsey Graham deklaroi se ekziston “shumë pak dëshirë” që SHBA të marrë nën kontroll Gazën “në asnjë formë apo mënyrë”.
Senatori demokrat Richard Blumenthal tha se mbreti Abdullah i kishte treguar se shtetet arabe kishin një plan për normalizimin e marrëdhënieve me Izraelin, për arritjen e vetëvendosjes palestineze dhe për zgjerimin e marrëveshjeve rajonale të mbrojtjes me Izraelin.
Izraeli kishte mbështetur fillimisht propozimin e Trumpit dhe kishte krijuar një strukturë për të lehtësuar “emigrimin vullnetar” të palestinezëve nga Gaza.
Megjithatë, Izraeli gjithashtu njoftoi se këtë javë do të fillojë negociatat për fazën e dytë të armëpushimit, e cila përfshin diskutime për administrimin pasluftës të Gazës.
Shtetet arabe dhe Autoriteti Palestinez kanë prezantuar disa plane për menaxhimin e Gazës pas luftës, ku enklava do të qeverisej nga palestinezë që nuk janë të lidhur me Hamasin.
Autoriteti Palestinez ka njoftuar të dërguarin amerikan për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff, se është i gatshëm të përballet me Hamasin për të marrë kontrollin në Gazë.
E ardhmja e Gazës
Zyrtari egjiptian tha për MEE se nuk do të ketë nevojë për konflikt sipas planit të tyre, pasi Hamasi ka pranuar t’i japë hapësirë një qeverie të re palestineze që nuk përfshin zyrtarë të lartë nga Bregu Perëndimor.
Sipas Associated Press, plani egjiptian nuk përfshin as Hamasin dhe as Autoritetin Palestinez. Në vend të tyre, parashikohet një forcë policore e përbërë nga oficerë të PA-së që kanë qëndruar në Gazë që nga viti 2007.
MEE raportoi më parë se Hamasi ishte i gatshëm të tregonte “fleksibilitet” për qeverisjen e ardhshme të Gazës, me kusht që çdo marrëveshje të bëhej në koordinim me fraksionet e tjera palestineze dhe jo të imponohej nga SHBA apo Izraeli.
Megjithatë, një pikë e ndjeshme mbetet kontrolli i sigurisë brenda Rripit të Gazës. Shembulli i Libanit pas luftës civile, ku Hezbollahu ruajti armët dhe veproi jashtë kontrollit shtetëror, është një paralajmërim për mundësinë e përsëritjes së një skenari të ngjashëm.
Zyrtari egjiptian tha për MEE se propozimi i Kairos synon të shmangë një situatë të tillë duke përfshirë vendet e Gjirit Persik në rindërtimin e Gazës përmes investimeve direkte.
Sipas një vlerësimi të përbashkët të Kombeve të Bashkuara, Bashkimit Evropian dhe Bankës Botërore, rindërtimi i Gazës dhe Bregut Perëndimor do të kërkojë më shumë se 50 miliardë dollarë, prej të cilave të paktën 20 miliardë dollarë do të nevojiten në tre vitet e para.
