Municioni i prodhuar në fabrikat e mbrojtjes në Serbi, kryesisht për sisteme të rënda me rreze të gjatë veprimi, po u dërgohet vendeve anëtare të NATO-s në të mirë të Ukrainës, në formën e seteve të plota të pjesëve për montim, ka njoftuar shërbimi për media i Shërbimit të Inteligjencës së Jashtme të Rusisë.
“Kjo i mundëson Kievit që formalisht të pranojë pajisje të industrisë ushtarake që, në atë fazë, nuk janë më serbe, pasi montohen në fabrika armësh në vendet perëndimore. Montimi dhe mbushja e municionit bëhet kryesisht në Çeki dhe Bullgari”, thuhet në njoftimin e datës 23 qershor, të publikuar në faqen zyrtare të këtij shërbimi rus.
Në njoftim shtohet se, sipas të dhënave të siguruara nga inteligjenca e jashtme ruse, “ushtria ukrainase është shumë mirënjohëse ndaj prodhuesve serbë të armëve dhe municionit për kontributin e tyre në ruajtjen e gatishmërisë luftarake të forcave të armatosura të Ukrainës”.
Po ashtu thuhet se, sipas këtyre të dhënave, fabrika “Krushik” nga Valevo, në perëndim të Serbisë, ia ka shitur disa seri të mëdha setesh për montimin e raketave me kalibër 122 mm për sistemin raketor “Grad” kompanisë çeke “Policske Strojirny”. Ndërsa kompania “Eling”, sipas të njëjtit burim, i ka dërguar sete për prodhimin e të njëjtave raketa, si dhe minave me kalibër 120 mm, kompanisë bullgare “EMKO”.
Në komunikatë theksohet se prodhuesit serbë të armatimit dhe pajisjeve ushtarake “janë të vetëdijshëm për konsumatorët e vërtetë të produkteve të tyre”.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, deklaroi më 23 qershor se Serbia ka ndaluar eksportin e armëve. Deklarata e tij vjen në kulmin e konfliktit mes Izraelit dhe Iranit. Gjatë një deklarate për gazetarët, Vuçiq u ndal edhe te akuzat për eksport të municionit drejt Ukrainës.
“Pasi kemi parë që (municioni) është shfaqur në Ukrainë, në të dyja anët po ankohen të dyja palët. Dhe mënyra e vetme për të ndryshuar këtë është që të them: për një kohë, i gjithë municioni shkon vetëm në depot tona ushtarake”, tha Vuçiq.
Të dhëna të sakta se çfarë lloj armatimi dhe pajisje ushtarake, dhe në çfarë sasie Serbia eksporton drejt Ukrainës, Izraelit apo vendeve të tjera, nuk janë të disponueshme publikisht. Ministria përkatëse nuk i ka publikuar raportet vjetore mbi licencat e dhëna për eksport, të paktën në vitet e fundit.
Duke iu përgjigjur kritikave për eksportin e armatimit, Vuçiq tha se kujdeset për sigurinë e vendit, por edhe për punëtorët e industrisë së mbrojtjes, ku prodhohet municioni që Serbia e ka eksportuar jashtë.
Kjo nuk është hera e parë që Shërbimi i Inteligjencës së Jashtme të Rusisë e akuzon Serbinë se po i dërgon municion Ukrainës. Në një deklaratë të mëhershme, më 28 maj, ky shërbim kishte pohuar se Serbia, “pavarësisht neutralitetit të deklaruar zyrtarisht”, vazhdon me dërgesat ushtarake drejt Ukrainës.
Reagimi nga Moska vjen pas raportimeve ndër vite të disa mediave se armë dhe municione serbe përfundojnë në duart e ushtarëve ukrainas përmes vendeve të treta.
Zyrtarët në Beograd kanë mohuar vazhdimisht që Serbia eksporton armatim drejtpërdrejt në Ukrainë apo Rusi, duke deklaruar se “nuk kanë kontroll” mbi atë se ku përfundon armatimi i shitur nga Serbia pasi kalon në vende të tjera.
