Një nga “rregullat e pashkruara” më të respektuara në Spanjë është të mos ua ndryshosh zakonet të moshuarve që i do. Por policia në qytetin Santa Fe në rajonin e Andaluzisë e ka shkelur këtë rregull, duke ngjallur reagime të ashpra.
Gjithçka nisi me një foto të postuar në rrjetin X, ku shihen gjashtë gra të moshuara duke qëndruar ulur në karrige në trotuar, në një traditë të njohur në Spanjën jugore si “tomando el fresco” – që do të thotë “duke marrë ajër të freskët”. Kjo është një praktikë e përditshme verore, ku banorët dalin në rrugë në mbrëmje për të biseduar dhe pushuar në ajrin e freskët pas të nxehtit të ditës.
Policia e shoqëroi fotografinë me këtë mesazh:
“E dimë që vendosja e tavolinave dhe karrigeve përpara shtëpive është traditë, por hapësira publike është e rregulluar me ligj. Nëse policia ju kërkon t’i hiqni, bëjeni për respekt dhe për bashkëjetesë. Me mirësjellje dhe arsyetim nuk do të ketë problem. Faleminderit për bashkëpunimin.”
Reagimet: “Një sulm ndaj lirisë së të moshuarve”
Mesazhi u prit me indinjatë nga shumë qytetarë. Ata e konsideruan këtë një goditje ndaj lirisë dhe dinjitetit të të moshuarve, të cilët e praktikojnë këtë zakon prej dekadash në shumë pjesë të Spanjës, veçanërisht në jug.
Kryetari i komunës së Santa Fe, Juan Cobo, reagoi duke thënë se qytetarët e kishin keqkuptuar mesazhin e policisë, dhe se nuk kishte qëllim t’u ndalohej njerëzve të dilnin jashtë, por vetëm të mbahej një sjellje e qytetëruar dhe respekt për të tjerët.
Tradita që kërkohet të mbrohet nga UNESCO
Kjo nuk është hera e parë që kjo temë bëhet çështje kombëtare. Para katër vitesh, kryetari i qytetit Algar, po ashtu në Andaluzí, propozoi që “tomando el fresco” të futet në listën e trashëgimisë kulturore jomateriale të UNESCO-s, për shkak të vlerës së saj shoqërore dhe komunitare.
Për spanjollët, sidomos në jug, “tomando el fresco” nuk është thjesht një zakon – është një formë jetese, kujdesi komunitar dhe lidhjeje ndërbreznore. Ndaj, çdo ndërhyrje në këtë ritual – madje edhe përmes një mesazhi zyrtar – shihet si cenim i shpirtit të një shoqërie që po përpiqet të ruajë traditat në kohë të ndryshimit të shpejtë urban.
