Ministri iranian i Mbrojtjes Aziz Nasirzadeh ka ndërmarrë vizitën e tij të parë jashtë vendit pas luftës 12-ditore me Izraelin dhe Shtetet e Bashkuara, duke udhëtuar drejt aleatit të fuqishëm diplomatik dhe ekonomik – Kinës. Udhëtimi vjen menjëherë pas nënshkrimit të një armëpushimi që ndali ditët e përgjakshme të sulmeve ajrore mes Iranit dhe Izraelit.
Takimi në Kinë dhe mesazhet politike
Nasirzadeh është një nga nëntë ministrat e mbrojtjes që morën pjesë në takimin e Shangait për Bashkëpunim (SCO), një organizatë rajonale sigurie e udhëhequr nga Kina dhe Rusia, e cila po forcohet si një bllok alternativ ndaj strukturave perëndimore të sigurisë, si NATO.
Takimi dyditor u mbajt në qytetin bregdetar kinez Qingdao, një ditë pas armëpushimit Izrael–Iran. Ndërkohë, në Hagë zhvillohej samiti i NATO-s, ku presidenti amerikan Donald Trump deklaroi se SHBA planifikon bisedime të reja me Iranin për një marrëveshje bërthamore.
Ministri Nasirzadeh, sipas mediave kineze, shprehu mirënjohjen ndaj Kinës për mbështetjen ndaj qëndrimeve legjitime të Iranit, dhe theksoi shpresën që Pekini të luajë një rol edhe më aktiv në ruajtjen e armëpushimit dhe uljen e tensioneve në Lindjen e Mesme.
Qëndrimi i Kinës ndaj SHBA dhe konfliktit në Lindjen e Mesme
Ministri kinez i Mbrojtjes Dong Jun, pa përmendur drejtpërdrejt konfliktin Izrael–Iran, kritikoi rëndë hegjemoni dhe unilateralizëm, duke e cilësuar atë si burim kaosi – një gjuhë e zakonshme që Kina përdor për të kritikuar SHBA-në. Ai bëri thirrje për bashkëpunim më të ngushtë mes vendeve anëtare të SCO-së, duke përfshirë Iranin, Rusinë, Kinën, Indinë, Pakistanin dhe vendet e Azisë Qendrore.
Sipas agjencisë zyrtare kineze Xinhua, vendet pjesëmarrëse shprehën vullnet të fortë për të thelluar bashkëpunimin ushtarak dhe për të ruajtur stabilitetin global.
Kina – partner strategjik i Iranit
Pekini mbetet blerësi më i madh i energjisë iraniane, edhe pse nuk raporton zyrtarisht importet e naftës nga Irani që prej vitit 2022. CNN raportoi se substanca kimike për prodhimin e karburantit të raketave është eksportuar nga Kina drejt Iranit muajt e fundit.
Kina ka kritikuar sulmin e paprecedentë izraelit të 13 qershorit ndaj Iranit dhe më pas bombardimet amerikane, duke i cilësuar si shkelje të rënda të rendit ndërkombëtar dhe rrezik për regjim non-proliferimi bërthamor.
A do të mbështesë Kina Iranin ushtarakisht?
I pyetur në një konferencë zyrtare të Ministrisë së Mbrojtjes kineze nëse Pekini do t’i ofrojë ndihmë ushtarake Iranit, zëdhënësi Zhang Xiaogang u përgjigj:
“Kina është e gatshme të bashkëpunojë me të gjitha palët për të luajtur një rol konstruktiv në ruajtjen e paqes dhe stabilitetit në Lindjen e Mesme.”
Roli i SCO dhe përplasjet mes anëtarëve
Organizata e Bashkëpunimit të Shangait (SCO), e themeluar në vitin 2001 nga Kina, Rusia dhe disa vende të Azisë Qendrore, ka synuar luftën kundër terrorizmit dhe ruajtjen e sigurisë kufitare. Ajo është rritur gradualisht në përpjekjen për të balancuar ndikimin e Perëndimit.
Megjithatë, mosmarrëveshjet midis anëtarëve, si konflikti mes Indisë dhe Pakistanit apo tensionet kufitare mes Indisë dhe Kinës, mbeten një sfidë për kohezionin e grupit. Pjesëmarrja e ministrit indian të Mbrojtjes Rajnath Singh në këtë takim ishte vizita e tij e parë në Kinë që nga përplasja vdekjeprurëse kufitare e vitit 2020.
