Një shqyrtim i Marrëveshjes së Asociimit BE-Izrael ka gjetur “indikacione” se Izraeli ka shkelur detyrimet e tij për të drejtat e njeriut me veprimet në Gaza.
Veprimet e Izraelit në Rripin e Gazës tregojnë një shkelje të dispozitave të të drejtave të njeriut të përfshira në Marrëveshjen e Asociimit me Bashkimin Evropian, ka zbuluar një shqyrtim shumë i pritur nga shërbimi diplomatik i bllokut, duke cituar një koleksion gjetjesh nga organizata të pavarura ndërkombëtare.
Shkelja rrjedh nga lufta e Izraelit në Gaza dhe kushtet e rrepta të aplikuara për shpërndarjen e ndihmës humanitare, të cilat kanë nxitur frikën e urisë së përhapur midis palestinezëve që jetojnë në enklavën me popullsi të dendur.
Ai gjithashtu mbulon pushtimin dekadash të Bregut Perëndimor nga Izraeli, ku kolonët janë përfshirë në akte të dhunshme.
Evropianët kanë reaguar me tronditje dhe tërbim ndaj raporteve për palestinezët që janë vrarë nga ushtria izraelite ndërsa prisnin furnizime në vendet e shpërndarjes.
Bëhet e ditur se shqyrtimi u krye nga Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm (EEAS) dhe u dërgua te shtetet anëtare sipas një formati kufizues për të shmangur rrjedhjet e informacionit.
“Ka indikacione se Izraeli shkelte detyrimet e tij për të drejtat e njeriut sipas Nenit 2 të Marrëveshjes së Asociimit BE-Izrael”, tha një diplomat i lartë për Euronews, duke cituar përfundimet e përfshira në dokument.
Sipas diplomatit, shqyrtimi flet për bllokadën e ndihmës humanitare, sulmet ushtarake kundër spitaleve, zhvendosjen me forcë të popullsisë palestineze, arrestimet masive, ndalimet arbitrare, zgjerimin e vendbanimeve, të cilat janë të paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar, si dhe dhunën e kryer.
Shkeljet përshkruhen si të shumta dhe serioze.
Muajin e kaluar, 17 vende të udhëhequra nga Holanda kërkuan të përcaktohej nëse Izraeli ende po i përmbahej Nenit 2 të Marrëveshjes së Asociimit, i cili thotë se marrëdhëniet dypalëshe “do të bazohen në respektimin e të drejtave të njeriut dhe parimeve demokratike, i cili udhëzon politikën e tyre të brendshme dhe ndërkombëtare dhe përbën një element thelbësor të kësaj marrëveshjeje”.
Belgjika, Danimarka, Estonia, Finlanda, Franca, Irlanda, Luksemburgu, Malta, Polonia, Portugalia, Rumania, Sllovakia, Sllovenia, Spanja dhe Suedia mbështetën thirrjen holandeze.
Bullgaria, Kroacia, Qiproja, Republika Çeke, Gjermania, Greqia, Hungaria, Italia dhe Lituania ishin kundër, dhe Letonia mori një qëndrim “neutral”.
Izraeli e kritikoi vendimin dhe i bëri thirrje Brukselit të vazhdojë dialogun dypalësh, përcjell Telegrafi.
“Ne e hedhim poshtë plotësisht drejtimin e marrë në deklaratë, i cili pasqyron një keqkuptim total të realitetit kompleks me të cilin po përballet Izraeli”, tha një zëdhënës i ministrisë së jashtme të Izraelit në maj.
“Kjo luftë iu imponua Izraelit nga Hamasi, dhe Hamasi është ai që është përgjegjës për vazhdimin e saj.”
Raportohet se rezultati i shqyrtimit do të diskutohet nga ambasadorët dhe më vonë nga ministrat e jashtëm.
Përfaqësuesja e Lartë Kaja Kallas do t’i informojë personalisht udhëheqësit e BE-së gjatë një samiti në Bruksel të enjten.
Ndryshe, Kallas, e cila ndjek një vijë të hollë për t’i mbajtur të gjitha vendet në të njëjtën linjë, kohët e fundit e ka ashpërsuar tonin e saj ndaj Izraelit dhe asaj që ajo e quan “armatim” të ndihmës humanitare.
“Është shumë e dhimbshme për mua të shoh vuajtjet”, tha Kallas më parë këtë javë.
“Kur dëgjoj se 50 njerëz janë vrarë në radhë për të marrë miell, është e dhimbshme, sigurisht, pyes veten, çfarë më shumë mund të bëjmë.”
Do t’u takojë shteteve anëtare të vendosin se çfarë veprimi, nëse ka, duhet të ndërmarrë BE në përgjigje të gjetjeve kritike.
Opsionet e mundshme përfshijnë pezullimin e plotë të marrëveshjes, gjë që është shumë e pamundur, ose pezullimin e pjesshëm të disa dispozitave që lidhen me tregtinë e lirë, kërkimin, teknologjinë, kulturën dhe dialogun politik.
Disa opsione do të kërkojnë mbështetjen unanime të të 27 shteteve anëtare, ndërsa të tjerat do të kërkojnë një shumicë të kualifikuar, që do të thotë të paktën 55% e vendeve që përfaqësojnë të paktën 65% të popullsisë së bllokut.
