Presidenti amerikan Donald Trump deklaroi se Shtetet e Bashkuara duhet të ndërmarrin hapa për të rikthyer pajisjet ushtarake të braktisura dhe të demilitarizuara, të cilat nuk u kthyen në SHBA pas tërheqjes së trupave amerikane nga Afganistani katër vite më parë.
Gjatë seancës së parë të kabinetit në mandatin e tij të dytë, Trump u pyet nëse administrata e tij do të merrte masa kundër oficerëve ushtarakë të përfshirë në planifikimin e tërheqjes. Ekipi i tij kishte negociuar këtë tërheqje me talibanët gjatë mandatit të parë, por ajo u realizua nën administratën e presidentit Joe Biden në gusht të vitit 2021.
Në vend që të përgjigjej drejtpërdrejt në këtë pyetje, ai filloi të fliste për mënyrën se si Shtetet e Bashkuara, sipas tij, duhet të kishin mbajtur nën kontroll bazën ajrore Bagram, një aeroport i madh në provincën Parvan të Afganistanit.
Ai pretendoi se Ushtria Çlirimtare Popullore e Kinës (PLA) kishte marrë kontrollin e bazës së dikurshme amerikane — një pretendim që Kina e ka mohuar — dhe u ankua për sasinë e madhe të pajisjeve ushtarake të braktisura gjatë tërheqjes.
“Ne lamë miliarda, dhjetëra miliarda dollarë pajisje, kamionë krejtësisht të rinj. I shihni çdo vit teksa i ekspozojnë, ose diku në ndonjë rrugë të vogël, ku ata i drejtojnë, duke valëvitur flamurin dhe duke folur për Amerikën … janë pajisje të teknologjisë më të lartë. Mendoj se duhet të rikthejmë shumë nga kjo pajisje,” tha Trump.
Më pas, ai pretendoi se talibanët, grupi islamik radikal që kontrollon Afganistanin, po shesin masivisht pajisjet ushtarake amerikane, duke e portretizuar Afganistanin — sipas versionit të tij të ngjarjeve — si “një nga shitësit më të mëdhenj të pajisjeve ushtarake në botë”.
“A mund ta besoni? Ata po shesin 777,000 armë, 70,000 kamionë dhe mjete të blinduara… Janë 70,000 mjete që i kishim atje dhe ne i lamë në duart e tyre. Mendoj se duhet t’i rikthejmë,” tha Trump.
Shtetet e Bashkuara shpesh lënë pas pajisje të rënda kur tërhiqen nga zonat e konfliktit, pasi kostoja e kthimit të tyre shpesh është më e madhe se kostoja e zëvendësimit.
Sipas ekspertëve ushtarakë, personeli amerikan demilitarizon pajisjet e ndjeshme, si avionët, duke i bërë ato të papërdorshme përpara se të braktisen.
Megjithatë, një pjesë e madhe e pajisjeve ushtarake që forcat amerikane dërguan në Afganistan gjatë luftës më të gjatë të vendit u kalua nën kontrollin e Ushtrisë Kombëtare Afgane — forcat që mbështeteshin nga SHBA, por që u shpërbënë pasi talibanët morën pushtetin gjatë tërheqjes amerikane.
Sipas një raporti të Departamentit të Mbrojtjes së SHBA-së, Shtetet e Bashkuara i kishin dhënë forcave afgane të mbrojtjes dhe sigurisë pajisje ushtarake me vlerë 18.6 miliardë dollarë nga viti 2005 deri në gusht 2021, kur trupat amerikane u larguan nga vendi.
Nga 7 miliardë dollarët e pajisjeve të lëna gjatë tërheqjes, ato përfshinin avionë ushtarakë, bomba ajrore-tokësore dhe raketa, mjete, armë dhe pajisje komunikimi.
Ajo që duket se sugjeroi Trump, kur foli për rikthimin e pajisjeve, do të kërkonte një pushtim të ri të Afganistanit — një vend që ka përballuar me sukses pushtimet dhe okupimet e dy superfuqive bërthamore: Bashkimin Sovjetik në fund të viteve 1970 dhe fillim të viteve 1980, dhe Shtetet e Bashkuara gjatë luftës 20-vjeçare, e cila filloi pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit 2001 në New York dhe Washington dhe përfundoi me tërheqjen amerikane dy dekada më vonë.
