Administrata e presidentit amerikan Donald Trump njoftoi vazhdimin e operacioneve ushtarake kundër karteleve latino-amerikane të drogës, pasi më 2 shtator Shtetet e Bashkuara sulmuan një anije venezuelase, duke vrarë 11 persona.
Marrëdhëniet midis SHBA-së dhe Venezuelës, e cila ka 30 milionë banorë, janë komplekse dhe në masë të madhe të formësuara nga mosmarrëveshjet për naftën dhe çështjet e sigurisë. Venezuela ka më shumë naftë se çdo vend tjetër në botë, por sot fiton vetëm një pjesë të të ardhurave që dikur i siguronte nga eksporti i saj.
Sa naftë ka Venezuela
Sipas vlerësimeve, deri në vitin 2023 ky shtet ka 303 miliardë fuçi nafte, më shumë se çdo vend tjetër në botë. Pas saj renditen Arabia Saudite me 267,2 miliardë, Irani me 208,6 miliardë dhe Kanadaja me 163,6 miliardë fuçi. Këto katër shtete së bashku përbëjnë më shumë se gjysmën e rezervave botërore. Për krahasim, SHBA ka vetëm 55 miliardë fuçi nafte dhe renditet e nënta. Pra, Venezuela ka pesë herë më shumë naftë se SHBA.
Ku ndodhen fushat naftësjellëse venezuelase
Rezervat kryesore ndodhen në Brezin Orinoco, në lindje të vendit, një zonë prej 55 mijë km². Aty gjendet naftë e papërpunuar ekstra e rëndë, shumë e dendur dhe viskoze, që është shumë më e shtrenjtë për t’u nxjerrë krahasuar me naftën konvencionale. Për nxjerrjen e saj kërkohet teknologji e avancuar – si injektimi i avullit dhe përzierja me naftë më të lehtë për ta bërë të tregtueshme.
Për shkak të përmbajtjes së lartë të squfurit dhe densitetit, kjo naftë shitet zakonisht me çmim më të ulët se nafta e lehtë. Eksploatimi dominohet nga kompania shtetërore PDVSA, por ajo vuan nga infrastrukturë e vjetruar, menaxhim i dobët, mungesë investimesh dhe sanksione ndërkombëtare.
Çmimet e karburantit
Venezuela ka disa nga çmimet më të ulëta të karburantit në botë falë subvencioneve të mëdha qeveritare. Një litër benzinë 95 oktan kushton vetëm 0,84 bolivarë (0,06 €). Vetëm Libia dhe Irani kanë çmime kaq të ulëta. Ndërsa mesatarja botërore është 1,29 dollarë (2,17 KM) për litër.
Sa eksporton Venezuela
Sipas të dhënave të Observatorit të Kompleksitetit Ekonomik (OEC), në vitin 2023 Venezuela eksportoi naftë me vlerë 4,05 miliardë dollarë, shumë më pak se Arabia Saudite (181 mld $), SHBA (125 mld $) dhe Rusia (122 mld $). Venezuela gjithashtu eksporton pak derivate të rafinuara si benzinë dhe dizel.
Pse ka rënë eksporti
Venezuela ka qenë ndër themeluesit e OPEC-ut dhe dikur eksportonte miliona fuçi në ditë, kryesisht drejt SHBA-së. Por pas ardhjes në pushtet të Hugo Chavez-it më 1998, sektori i naftës u nacionalizua dhe prioriteti iu dha politikës së brendshme mbi tregjet tradicionale.
Keqmenaxhimi, mungesa e investimeve dhe paqëndrueshmëria politike dobësuan PDVSA-n. Situata u përkeqësua nën Nicolás Maduro-n, kur SHBA vendosi sanksione të ashpra më 2017 dhe 2019, duke ndaluar shitjen e naftës venezuelase në tregun amerikan dhe qasjen në financat ndërkombëtare.
Për pasojë, Venezuela u orientua drejt Kinës, e cila sot është blerësi kryesor, si dhe drejt Indisë dhe Kubës.
