Depërtimi rus pranë Pokrovskut dhe situata e rëndë në disa sektorë, së bashku me problemet e brendshme në ushtrinë ukrainase, i kanë siguruar ushtrisë ruse një iniciativë që në procesin e negociatave mund të bëhet një aset i rëndësishëm në duart e Vladimir Putinit.
Në verën e vitit 1944, gjatë operacionit “Bagration”, ushtria sovjetike shkatërroi plotësisht Grupin e Ushtrisë “Qendra” të Gjermanisë naziste, por lufta nuk përfundoi me atë betejë – edhe pse fundi i saj u përshpejtua ndjeshëm.
Ajo që u arrit ishte pozita e fortë e sovjetikëve në Konferencën e Jaltës, ku Stalini tha se “kufijtë do të jenë aty ku të arrijë ushtria jonë”. Pasojat e operacionit “Bagration” ishin më afatgjatat nga të gjitha ofensivat e Ushtrisë së Kuqe, pasi flamuri i kuq u ngul thellë në Evropën Qendrore.
Paralelizma me frontin aktual
Një dinamikë e ngjashme ushtarake e diplomatike po krijohet edhe me depërtimin më të fundit të ushtrisë ruse në veri të Pokrovskut, në dy koridore të thella në mbrojtjen ukrainase deri në 20 kilometra. Rusia ka shfrytëzuar shtrirjen e tepërt të trupave ukrainase, ku Korpusi i 3-të sulmues ishte shpërndarë në 150 kilometra.
Ofensiva verore e rusëve, ndryshe nga dy vitet e para të agresionit, është përqendruar qartë në pushtimin e Donbasit dhe të gjithë Ukrainës lindore, me synimin strategjik për të marrë bazën industriale të Kramatorskut dhe Slavjanskut, të cilat po bien gjithnjë e më shumë në mes të pincave ruse.
Me mobilizime të heshtura, ushtria ruse ka hyrë në ofensivë me rreth 750.000 trupa dhe me përdorimin më të madh ndonjëherë të forcave ajrore. Vetëm rreth Toreckut, gjatë tre muajve të fundit, janë kryer mbi 3.000 sulme ajrore.
Pikat e nxehta të frontit
Situata është veçanërisht e rëndë pranë dhe në perëndim të Çasov Jarit, ku ukrainasit sapo kanë vendosur një vijë të parë mbrojtjeje pasi rusët depërtuan në qytet javën e kaluar. Edhe pse mbrojtja ukrainase është e organizuar, kritikat ndaj gjeneralit Oleksandr Sirski lidhen me refuzimin për t’u tërhequr derisa ofensiva armike të arrijë kulmin, çka shpesh çon në kolaps të vijës së frontit.
Negociatat dhe realiteti në terren
Në çdo proces paqeje apo armëpushimi, gjendja në terren (“boots on the ground”) ka peshë më të madhe sesa çdo lëvizje diplomatike. Ashtu si në Jaltë dhe Potsdam, realiteti ushtarak do të ndikojë drejtpërdrejt në tryezën e negociatave.
Ukraina po zhvillon një operacion strategjik mbrojtës me kundërsulme lokale për të ngadalësuar ritmin e avancimit rus dhe për të penguar rigrupimet e tyre.
Të gjitha këto janë karta që Putin mund t’i marrë me vete në Alaskë – ish-territor rus – ku mund të kërkojë fitimin e vetëm territorial të rëndësishëm për Rusinë në shekullin XXI. Një marrëveshje paqeje do të ishte më e nevojshme për Rusinë sesa për Ukrainën, pasi do t’i siguronte asaj njohjen juridike të sovranitetit mbi Krimenë, Donbasin dhe Luhanskun.
Megjithatë, si në Jaltë ashtu edhe në Potsdam, Perëndimi mund të mbajë “fige në xhep” deri në një Putin të ri, një Zelensky të ri dhe ndoshta një Evropë Lindore krejt tjetër – që ose do të mbetet në dimrin rus, ose do të kthehet në një “irnaq” të NATO-s.
