Presidenti izraelit, Isaac Herzog, do të udhëtojë javën e ardhshme në Londër për një vizitë të diskutueshme, në kohën kur deputetët laburistë kanë bërë thirrje që Keir Starmer të mos takohet me delegacionin izraelit.
Ardhja e Herzogut është e ndërlikuar për ministrat britanikë, pasi qeveria në Londër ndodhet në prag të njohjes së shtetit të Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Vizita e tij të mërkurën dhe të enjten do të jetë hera e parë që një lider i lartë izraelit viziton Britaninë që kur ministri i jashtëm David Lammy u takua fshehurazi me homologun izraelit Gideon Sa’ar në pranverë.
Megjithëse zakonisht një vizitor i këtij rangu do të pritej nga zyrtarë të lartë të qeverisë, çdo takim mes Herzogut dhe Starmerit do të ishte tejet i diskutueshëm brenda Partisë Laburiste për shkak të ofensivës izraelite në Gaza.
Burime nga Downing Street sugjeruan se nuk do të konfirmohen takime deri javën tjetër, por deputetët laburistë tashmë kanë paralajmëruar që një takim i tillë do të dërgonte sinjale të dykuptimta për qëndrimin e Britanisë ndaj luftës.
Reagime të ashpra nga laburistët
- Sarah Champion, deputete dhe kryetare e komitetit për zhvillim ndërkombëtar, shkroi në X se shpreson të mos jetë e vërtetë që qeveria do të takojë Herzogun:
“Britania ka pranuar ‘rrezikun real’ të gjenocidit që po kryen Izraeli, pra nëse takimi nuk është për paqe, çfarë mesazhi po dërgojmë?”
- John McDonnell, ish-ministër i financave në hije, shkoi më tej, duke thënë se Herzogut nuk duhet t’i lejohet hyrja në vend:
“Jam i tmerruar që i lejohet vizita përfaqësuesit të një qeverie që çdo ditë vret sistematikisht fëmijë palestinezë. Kryeministri është krejtësisht i shurdhër ndaj tragjedisë së popullit palestinez dhe ndaj neverisë së madhe që ndjen populli britanik ndaj brutalitetit të qeverisë që Herzog përfaqëson”.
- Clive Lewis, deputet laburist, tha se Starmer duhet të jetë tepër i kujdesshëm:
“Vetë akti i takimit është një deklaratë politike. Herzog nuk është Netanyahu, por edhe fjalët e tij kanë legjitimuar ndëshkimin kolektiv të palestinezëve, gjuhë që juristët ndërkombëtarë e kanë paralajmëruar si potencialisht në kundërshtim me Konventën për Gjenocidin”.
Nga ana tjetër, Emily Thornberry, kryetare e komitetit për punët e jashtme dhe kritike e ashpër e Izraelit, mbrojti idenë e bashkëpunimit me Herzogun:
“Duhet të pyesim: si e shihni Izraelin pas 10 vjetësh? Cila është e ardhmja e palestinezëve në Jerusalemin Lindor, Bregun Perëndimor dhe Gaza? Nëse nuk keni një plan alternativ të arsyeshëm, atëherë duhet të ekzistojë një shtet palestinez. Por zgjidhja është vetëm përmes politikës dhe dialogut. Është më e lehtë të bisedosh me Herzogun sesa me shumë nga ekstremistët në qeverinë e Netanyahut”.
Edhe Calum Miller, zëdhënës i liberal-demokratëve për punët e jashtme, tha se Starmer duhet ta shfrytëzojë rastin për t’i thënë Herzogut pa ekuivok se vuajtjet në Gaza duhet të përfundojnë me një armëpushim të menjëhershëm.
Konteksti më i gjerë
- Downing Street më herët kishte njoftuar se Netanyahut do t’i rrezikohej arrestimi nëse do të udhëtonte në Britani, pas urdhrit të Gjykatës Ndërkombëtare Penale për krime lufte në Gaza.
- Herzog, edhe pse nga një parti tjetër dhe me rol më ceremonal, e ka mbështetur gjerësisht fushatën ushtarake në Gaza.
- Ai ka shkaktuar polemika me deklaratën e tetorit 2023, ku tha se të gjithë palestinezët e Gazës “janë përgjegjës” për sulmin e Hamasit. Kjo deklaratë u citua edhe nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në vendimin e janarit 2024, ku theksohej se populli palestinez është “në rrezik të menjëhershëm” nga gjenocidi dhe i kërkohej Izraelit të ndalonte çdo veprim të ndaluar nga Konventa.
