Ushtria amerikane, duke ndjekur udhëzimet e presidentit të SHBA-së, Donald Trump, ka fshirë nga faqet e saj zyrtare çdo përmendje të fiseve indiane që, me angazhimin e tyre, shpëtuan mijëra jetë gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Trump dha një direktivë për eliminimin e çdo treguesi lidhur me programet e diversitetit, barazisë dhe përfshirjes (diversity, equity, inclusion – DEI) brenda Departamentit të Mbrojtjes dhe ushtrisë amerikane.
Siç konfirmoi ministri amerikan i mbrojtjes, Pete Hegseth, kjo “pastrim” u krye, por si rezultat, u fshinë edhe shumë figura të rëndësishme nga historia amerikane, përfshirë fiset indiane, të cilat kishin një rol kyç gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Në veçanti, fiset Navajo, Comanche, Hopi dhe Meskwaki ishin anëtarë aktivë të ushtrisë amerikane gjatë luftës kundër Japonisë.
Ata ishin përgjegjës për komunikimet sekrete, duke përdorur gjuhën e tyre, e cila ishte e panjohur për armikun amerikan. Kështu, ata mund të transmetonin mesazhe pa frikën e dekriptimit nga japonezët.
Veçanërisht e rëndësishme ishte roli i fisit Navajo, të cilët madje kishin një njësi të veçantë brenda ushtrisë amerikane. Ata përdornin një version të koduar të gjuhës së tyre, të njohur vetëm nga anëtarët e ushtrisë, duke e bërë komunikimin e tyre të paprekshëm nga çdo përpjekje për përgjim.
Angazhimi i tyre shpëtoi mijëra jetë amerikane gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke siguruar që operacionet ushtarake të SHBA-së të ishin të sigurta dhe më të suksesshme, pasi Japonia nuk mund të parashikonte hapat e ardhshëm të ushtrisë amerikane.
Beteja për ishullin Iwo Jima ishte veçanërisht e rëndësishme, pasi ushtarët amerikanë dhe drejtuesit e batalioneve deklaruan publikisht se fitorja dhe marrja e këtij ishulli kyç ishin të mundura falë koduesve Navajo.
Roli i tyre ishte aq i rëndësishëm saqë, në vitin 1982, presidenti amerikan Ronald Reagan deklasifikoi dokumentet mbi kontributin e fisit Navajo në Luftën e Dytë Botërore dhe shpalli 14 gushtin si ditën zyrtare të tyre.
Ata u nderuan me medalje nga Bill Clinton dhe George W. Bush, ndërsa në vitin 2017 patën edhe një ceremoni në Shtëpinë e Bardhë me Trumpin.
Megjithatë, pikërisht me vendimin e Trumpit, roli i tyre i paçmueshëm u fshi nga arkivat online të ushtrisë amerikane.
