Presidenti sirian Ahmad al-Sharaa thuhet se është takuar fshehurazi me zyrtarë të lartë izraelitë të inteligjencës në Emiratet e Bashkuara Arabe më parë këtë vit, një kthesë e papritur në krahasim me refuzimin historik sirian të Izraelit.
Sipas një burimi të cituar nga i24NEWS, takimi u mbajt më 13 prill në Abu Dhabi me ndërmjetësimin e EBA-së dhe me pjesëmarrjen e përfaqësuesve më të lartë të Mossadit, Këshillit të Sigurisë Kombëtare dhe strukturave ushtarako-inteligjente izraelite.
Takimi duket se hodhi themelet për një proces fazor normalizimi marrëdhëniesh: fillimisht koordinim ushtarak dhe inteligjence, më pas tërheqje e mundshme izraelite nga zona të kufizuara në jug të Sirisë, dhe së fundi negociata për normalizim të plotë, duke përfshirë fatin e Lartësive të pushtuara të Golanit.
Burimi sirian tha se Damasku “është i gatshëm të tregojë fleksibilitet” për çështjen e Golanit—një territor universalisht i njohur si sirian, por i aneksuar njëanshmërisht nga regjimi izraelit në shkelje të së drejtës ndërkombëtare.
“Pa lëshime nga të gjitha palët, pa një formulë të pranueshme, paqja nuk arrihet,” tha burimi—një pohim që tingëllon bosh, duke pasur parasysh mungesën e çdo përmendjeje për Palestinën e pushtuar, Gazën nën bllokadë apo vazhdimin e kolonizimit të Bregut Perëndimor dhe Jerusalemit Lindor.
Gjithsesi, ministri izraelit i Jashtëm Gideon Sa’ar e përjashtoi qartë Golanin nga çdo diskutim. Më 30 qershor ai deklaroi se “Lartësitë e Golanit do të mbeten pjesë e shtetit të Izraelit”, duke shuar çdo shpresë siriane për rikthim të territorit të tyre. Megjithatë, zyrtarët izraelitë vijojnë të ftojnë Sirinë e Libanin në marrëveshje normalizimi, pavarësisht okupimit të paligjshëm.
Në sfond janë raportet për masakra të komuniteteve “të pabindura” nën qeverinë e re siriane pas rrëzimit të Bashar al-Asadit: ekzekutime masive, zhdukje e bombardime të paanshme në Sweida e Idlib. Megjithatë, në vend të ndëshkimit ndërkombëtar, Siria mori shpërblim: në maj Trumpi hoqi sanksionet ndaj Damaskut, duke hapur rrugën për rikthimin e Sirisë nën patronazhin perëndimor me arsyetimin “stabilizues.”
Rrugën drejt normalizimit po e hapin figura të afërta me Trumpin—rabini Abraham Cooper dhe pastor Johnnie Moore—të cilët luajtën rol kyç edhe në marrëveshjet e 2020-s. Në qershor u takuan me al-Sharaan në Damask, e Moore deklaroi se paqja me “Izraelin” ishte “plotësisht e mundshme,” duke sugjeruar ndërmjetësimin e Trumpit mes al-Sharaa e Netanyahu.
Al-Sharaa vetë duket se dëshiron pikërisht këtë. Nga deklaratat e tij së fundi: përfundim i “bombardimeve ndëshkuese,” Siria e Izraeli si vende me “armi të përbashkëta,” dhe promovim i marrëveshjes së vitit 1974 si bazë për marrëdhënie të ardhshme.
Është me rëndësi kujtohet se Damasku dekada me radhë u prezantua si shtyllë e “aksit të rezistencës” ndaj kolonializmit izraelit. Por sot, mes gjenocidit në Gaza, heshtja e qeverisë së re siriane është simptomatike: pa përmendje të bllokadës së Gazës, asnjë solidaritet me të zhvendosurit, vetëm bashkëpunim me Izraelin—të njëjtin që vazhdon ta bombardojë Sirinë, ta pushtojë tokën e saj e t’i dëbojë palestinezët.
