“I vetmja ndryshim midis nesh dhe vendeve të tjera është se ne jemi më të zhurmshëm,” shkroi shkrimtari spanjoll Ignacio Peyró. Megjithatë, toleranca ndaj zhurmës në Spanjë po ulet e shumë banorë thonë se janë në prag të çmendurisë për shkak të zhurmës së vazhdueshme dhe të papërballueshme. Biseda të larta dhe debate pasionante deri vonë në natë, ndonjëherë edhe me muzikë – niveli i decibelëve në rrugët dhe në klubet e qyteteve spanjolle shpesh është i lartë, dhe turistët e huaj e ngatërrojnë zhurmën e diskutimeve energjike me sherr.
Më keq në verë
Situata përkeqësohet akoma më shumë gjatë verës, sepse për shkak të temperaturave të larta njerëzit qëndrojnë në tarracat e kafeneve. Për më tepër, kjo është sezoni i pushimeve dhe festave – nga netët e San Juanit deri te festivali i Shën Ferminës, me pajisje zhurmuese, atraksione të zhurmshme dhe fishekzjarrë.
“Kemi aq fjalë për festat dhe festivalet saqë inuitët kanë për dëborën,” thekson Ignacio Peyró në kolonën e tij në El País.
Mentaliteti spanjoll është një dhuratë për adhuruesit e jetës së natës, por një makth i vërtetë për banorët që duan të flenë e nuk mund për shkak të zhurmës. Sidomos në qendrat urbane, nuk mund të fëshin dot me dritare hapur. Në banesat e vjetra shpesh mungon ajri i kondicionuar.
“Nëse fle shumë lehtë, nuk do të biesh gjumë,” thotë për AFP frizieri 58-vjeçar Toni Fernández, që prej 15 vjetësh jeton përballë tarracës së një bari në lagjen Chueca të Madridit.
“Mendoj se portugezët kanë kulturë tjetër, flasin shumë më qetë; e vë re edhe vetë që jam zhurmues kur shkoj në Portugali,” shpjegon ky banor i lindur në Vigo, një qytet në Galici pranë kufirit me Portugalinë.
Megjithatë, në shoqërinë spanjolle, ku mbizotëron toleranca e lartë ndaj zhurmës, ata që ankohen shpesh akuzohen si “asocialë dhe të ndjeshëm tepër,” thotë Yomara García, kryetare e Shoqatës “Avokatët Kundër Zhurmës”, në një kongres akustik në Malaga.
E drejta për pushim
“E drejta për privatësi personale, paprekshmëria e shtëpisë – ajo që në mënyrë jokushtetute quhet e drejta për pushim – është hierarkikisht mbi të ashtuquajturën e drejtë për argëtim, e cila nuk bën pjesë në të drejtat themelore të njeriut,” shton García.
Mosmarrëveshjet për zhurmën, që më parë preknin kryesisht baret, janë zgjeruar edhe te fushat e padelit – një sport me raketë shumë popullor, i ngjashëm me tenis – që konsiderohet tepër i zhurmshëm.
Kritika janë drejtuar edhe kundër festave në shtëpi, si dhe koncerteve në stadiume si Santiago Bernabeu, ku Real Madrid pezulloi në kohë të pacaktuar ngjarjet muzikore nën presionin e banorëve përreth.
Objekt i ankesave janë bërë edhe fushat e lojërave në shkolla në Barcelonë, për të cilat parlamenti katalonas duhej të miratonte një përjashtim nga ligji për zhurmën.
Ndryshimin e mentalitetit e dëshmon rritja e numrit të shoqatave të qytetarëve që në vitet e fundit kanë nisur fushata për uljen e nivelit të zhurmës – si Shoqata Katalanase Kundër Zhurmës apo Rrjeti Qytetar Kundër Zhurmës.
Qendra e qetësisë në Madrid, e drejtuar nga motrat dominikane, është konceptuar si strehë për ata që nuk mund më të durojnë zhurmën e jashtme. Kur u hap në 2011, ky hapësirë – që vizitohet rreth 50 herë në javë – ishte e rrallë. Sot, megjithatë, “ka një numër të madh ofertash për vende ku njerëzit mund të jenë vetëm, të shijojnë qetësinë dhe meditimin,” thotë drejtorja Elena Hernández Martín.
Megjithatë, sipas profesoreshës së filozofisë 59-vjeçare Ana Cristina Ripoll, që e frekuenton rregullisht këtë qendër, qëndrimi ndaj zhurmës në Spanjë nuk ka ndryshuar thelbësisht.
“Nuk besoj se është rritur vetëdija. Kur në metro i kërkoj dikujt të ulë vëllimin e telefonit sepse po dëgjon muzikë (…) ndonjëherë ofendohet,” thotë Ripoll. “Ka edhe nga ata që më thonë: ‘Eh, kjo është Spanja!’,” shton ajo.
