Qeveria e Republikës së Irlandës pritet së shpejti të paraqesë një ligj që ndalon importimin në vend të mallrave të prodhuara në fabrikat izraelite të ndodhura në territoret e pushtuara të Bregut Perëndimor dhe Jerusalemit Lindor.
Zëvendëskryeministri Simon Harris deklaroi se qeveria irlandeze do ta paraqesë ligjin të martën dhe pritet që ai të marrë mbështetje në parlamentin irlandez.
“Duke pasur parasysh përmasat dhe ashpërsinë e asaj që po shohim tani me mohimin e ndihmës dhe bombardimet në Gaza, ky është një hap i duhur që duhet ndërmarrë,” tha ai për Financial Times të hënën.
Ligji do të përfshijë interesat banesore, bujqësore dhe afariste në territoret jashtë kufijve të njohur ndërkombëtarisht të Izraelit, përkatësisht në Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor.
Projektligji do ta kriminalizojë importimin e mallrave nga territoret e pushtuara, por nuk do të çojë në bojkot të produkteve izraelite në përgjithësi.
Kjo ndalesë konsiderohet më shumë simbolike, pasi tregtia e tillë kufizohet në produkte fizike si hurmat, portokallet, ullinjtë dhe një sasi e vogël druri – me vlerë totale vetëm rreth 685,000 euro gjatë viteve 2020–2024.
Ky veprim vjen vetëm pak ditë pasi BE njoftoi rishqyrtimin e marrëveshjes së saj tregtare të vitit 1995 me Izraelin, pasi Holanda propozoi një nismë të ngjashme me atë të Irlandës dhe Spanjës – e cila ishte refuzuar në shkurt 2024.
“Ky është një hap jashtëzakonisht i mirëpritur – për herë të parë një shtet anëtar i BE-së po zbaton një masë tregtare të tillë ndaj Izraelit. Pas dekadash deklarimesh se vendbanimet ilegale janë të jashtëligjshme dhe kundërshtohen nga BE-ja, tani për herë të parë po shohim që fjalët po pasohen nga veprat,” deklaroi Conor O’Neill nga organizata Christian Aid Ireland, e cila ndihmoi në hartimin e versionit fillestar të ligjit në vitin 2018 me senatoren e pavarur Frances Black.
Tregtia është në kompetencë të BE-së, por ka raste të jashtëzakonshme ku shtetet anëtare mund të vendosin kufizime të pavarura.
Irlanda e mbështet legjitimitetin e këtij veprimi në një vendim të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë të vitit të kaluar, që theksonte se shtetet duhet të “marrin masa për të parandaluar marrëdhëniet tregtare apo investuese që ndihmojnë në ruajtjen e situatës së jashtëligjshme të krijuar nga Izraeli në territoret e pushtuara palestineze.”
Komisioni Evropian tha se nuk mund të komentojë për një projektligj që ende nuk e ka pranuar, por do të ofrojë “fakte dhe mendime” kur ligji të miratohet dhe të dorëzohet në Bruksel.
Ligji pritet të shqyrtohet në komitet gjatë verës dhe mund të hyjë në fuqi gjatë vitit të ardhshëm.
“Dëshirojmë të bëjmë diçka që ka ndikim real, por veprimi kolektiv i Bashkimit Evropian do të kishte një efekt shumë më të thellë,” përfundoi Harris.
