Këshilltari i lartë i Shtëpisë së Bardhë dhe ndihmës i presidentit, Steve Witkoff, deklaroi për Breitbart News se shpreson për një samit paqeje së shpejti, në të cilin presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky dhe presidenti rus Vladimir Putin do të takohen ballë për ballë për të negociuar përfundimin e luftës në Ukrainë.
“Shpresoj,” tha Witkoff kur u pyet nga gazetari nëse një samit i tillë mund të ndodhë së shpejti, gjatë një interviste të gjerë video të realizuar javën e kaluar në Shtëpinë e Bardhë, të xhiruar të enjten pasdite.
Witkoff ofroi të ndërmjetësojë në një bisedë të tillë, dhe që atëherë është vendosur një armëpushim disa ditor mes rusëve dhe ukrainasve që ishte planifikuar prej kohësh. Njëkohësisht, ekzistojnë raportime që sugjerojnë se një samit mund të mbahet që këtë javë, me shumë mundësi në Turqi.
Presidenti Donald Trump, së bashku me Witkoffin, ndodhet në një udhëtim në Lindjen e Mesme për një sërë takimesh në Arabinë Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Katar. Megjithatë, as presidenti dhe as Witkoff nuk do ta kishin të vështirë të ndaleshin në Stamboll nëse këto raportime dalin të vërteta. Edhe pse intervista është xhiruar përpara këtyre zhvillimeve, duket se paralajmëronte se diçka e tillë mund të ndodhte.
“Besoj se është plotësisht e mundur,” tha Witkoff për një samit të mundshëm mes Zelenskyt dhe Putinit. “Tërheqja e SHBA-ve nga ky konflikt – me fjalë të tjera, të thonë se nuk është lufta jonë dhe se kemi bërë gjithçka që mundëm – do të ishte një zgjidhje e keqe për të gjithë. E keqe për evropianët, e keqe për ukrainasit, dhe nuk mendoj se do të ishte e mirë as për rusët. Mendoj se rusët me të vërtetë duan një zgjidhje paqësore, dhe që të dy palët po përpiqen të kuptojnë se çfarë do të thotë kjo për ta. Detyra jonë është t’i sjellim në të njëjtën dhomë dhe t’u tregojmë se alternativat ndaj paqes janë të këqija për të gjithë,” shtoi ai.
Witkoff gjithashtu tha se kjo ishte “një luftë e marrë”, se “nuk kishte pse të ndodhte” dhe se nuk do të kishte ndodhur nëse Trump do të ishte president në vitin 2022 kur Rusia pushtoi Ukrainën.
Por, meqë në atë kohë president ishte demokrati Joe Biden, lufta shpërtheu dhe zgjat tashmë më shumë se tre vjet. Gjatë fushatës për zgjedhjet e vitit 2024, Trump premtoi se do ta përfundojë luftën dhe po negocion aktivisht me Witkoffin si një nga të dërguarit e tij kryesorë. Krahas Witkoffit, presidenti ka përfshirë në përpjekjet për zgjidhje të konfliktit edhe nënpresidentin JD Vance, sekretarin e shtetit Marco Rubio, ministrin e financave Scott Bessent dhe ministrin e mbrojtjes Pete Hegseth – ndër të tjerë.
“Presidenti ka thënë, dhe ne e besojmë atë që ka thënë, se kjo është një luftë e marrë. Nuk kishte pse të ndodhte,” tha Witkoff. “Nuk do të ndodhte po të mos kishim pasur zgjedhje të manipuluara dhe sikur ai të ishte president. Mendoj se duhet t’i sjellim të gjithë në një tryezë. Zgjidhjet gjenden kur ka bisedime të drejtpërdrejta. Duhet t’i sjellim ukrainasit dhe rusët në të njëjtën tryezë. Ka qenë një luftë e ashpër – nuk e duan njëri-tjetrin. Duhet ta ndryshojmë këtë. Duhet t’i bindim të gjithë se qasja e përgjegjshme për zgjidhjen e këtij konflikti është ajo diplomatike. Nëse ju, Rusi, e dëshironi këtë – nëse besoni se për shoqërinë tuaj është e dobishme që kjo luftë të përfundojë – dhe nëse edhe ju, Ukrainë, dëshironi të njëjtën gjë, atëherë duhet t’ju sjellim fizikisht në të njëjtën dhomë. Dhe unë kam ofruar të kaloj sa më shumë kohë që të jetë e nevojshme për të ndërmjetësuar. Ajo që propozojmë është një bisedë e drejtpërdrejtë mes të dyja palëve – sa më shpejt të jetë e mundur,” tha Witkoff.
Ai theksoi se Trump ka dhënë një “ultimatum” për të dyja palët që të bëjnë përparim drejt paqes së qëndrueshme, përndryshe SHBA do të tërhiqet.
“Presidenti ka dhënë një ultimatum për të dyja palët: nëse nuk ka bisedime të drejtpërdrejta dhe nëse ato nuk ndodhin shpejt, ai mendon se SHBA-të duhet të tërhiqen nga ky konflikt, çfarëdo që të nënkuptojë kjo,” tha Witkoff. “Ne dëshirojmë të ndërmjetësojmë. Kjo nuk është lufta jonë. Ne nuk e kemi filluar atë, por duam të ndihmojmë ta përfundojmë. Mënyra si mund ta arrijmë këtë është me një armëpushim – të gjithë ndalojnë dhunën, dhe ne kalojmë kohë së bashku për të zgjidhur çështjet kryesore. Dhe mendoj se mund ta bëjmë,” theksoi ai.
Çështjet kryesore të pazgjidhura lidhen me territoret në Ukrainë, një central bërthamor të madh që aktualisht është jashtë funksionit dhe qasjen e Ukrainës në rrugët ujore.
“Mendoj se çështjet kryesore janë rajonet, centrali bërthamor, dhe se si ukrainasit mund të përdorin lumin Dnjepar dhe të arrijnë në det,” tha Witkoff. “Ka gjëra që nuk do të ishin të vështira për t’u zgjidhur nëse i sjellim palët në të njëjtën tryezë, nëse flasin me njëri-tjetrin, ngushtojmë problemet dhe krijojmë kompromise e zgjidhje krijuese për shqetësimet e tyre. Nëse e arrijmë këtë fizikisht, mendoj se kemi një shans të fortë për t’i dhënë fund konfliktit,” shtoi ai.
Në një pyetje shtesë për këto çështje, Witkoff sqaroi se ka rreth pesë rajone në Ukrainë që janë aktualisht të kontestuara – dy janë nën kontroll të fortë rus, ndërsa tre të tjera janë nën kontroll të përzier ukrainas. Ai gjithashtu tha se centrali bërthamor i Zaporizhjas është “në njëfarë mënyre një gur i çmuar” për shkak të sasisë së energjisë që mund të prodhojë dhe është një “pjesë e madhe e kësaj bisede”. Qasja në rrugët ujore dhe mënyra si Ukraina arrin në Detin e Zi janë gjithashtu çështje kyçe që ndihmojnë lidhjen e saj me tregjet ndërkombëtare përmes Mesdheut.
“Besoj se kemi bërë shumë për të ngushtuar problemet,” tha Witkoff. “Pikat kryesore të mospajtimeve lidhen me këto pesë rajone. Rusia ka kontroll të madh – shumë të madh – mbi dy prej tyre. Ukrainasit kanë njëfarë kontrolli mbi tre të tjerat, kështu që bëhet fjalë për një vlerësim – ka një dallim mes vijave të frontit, vendndodhjes së trupave dhe kufijve administrativë. Kështu që ne aktualisht po flasim joformalish me të dyja palët. Duam një bisedë të drejtpërdrejtë në tryezën e negociatave, por për momentin po flasim për atë që Rusia do të pranonte për ato rajone. A do të tërhiqeshin pas disa kufijve administrativë? E njëjta gjë me Ukrainën. Centrali bërthamor i Zaporizhjas është i rëndësishëm sepse është një gur i çmuar, por është mbyllur – dhe duhet rihapur sepse furnizon me shumë energji elektrike qytetet rreth Kievit. Këto janë çështjet. Si do të ketë qasje Ukraina në ujë dhe si do t’i nxjerrë mallrat në treg? Mendoj se pjesë e problemit është që nuk kemi arritur t’i sjellim të dyja palët në tryezë,” përfundoi ai.
Witkoff ka zhvilluar biseda me drejtues të lartë të Ukrainës dhe Rusisë si një nga të dërguarit kryesorë të Trumpit që përpiqet të arrijë një zgjidhje dhe fund të luftës. Ai ka marrë kritika për takimin e fundit me Putinin, por është i bindur se ka vepruar drejt sipas udhëzimeve të presidentit dhe është krenar për të gjitha bisedat që ka zhvilluar me aktorët kyç.
“Kam folur me të dyja palët, sepse si mund të ndërmjetësosh ose të krijosh zgjidhje nëse nuk flet me të gjithë?” tha Witkoff. “Kam folur me Andrij Yermakun, me presidentin Zelensky, me ministrin e mbrojtjes z. Umerov. Kemi pasur biseda vërtet të mira – pozitive, dhe marrëdhënie të mira. Kam folur edhe me të gjithë këshilltarët për siguri kombëtare nga Anglia, Franca, Gjermania dhe Italia. Dhe kam folur me presidentin Putin. Nuk ka marrëveshje pa nënshkrimin e presidentit Putin. Ai është udhëheqësi i Federatës Ruse dhe nuk e kuptoj logjikën e atyre që janë kundër bisedës me të. Duhet të flasim me të gjithë. Të gjithë aktorët në këtë konflikt duhet të përfshihen – dhe nuk mund të mbështetemi në versionet e të tjerëve për qëndrimet e tyre. Duhet t’i dëgjojmë drejtpërdrejt. Kështu arrihen zgjidhjet. Vihesh në vendin e tyre, kupton çfarë u nevojitet, dhe pastaj pyesim veten nëse mund t’i përmbushim. A mund të arrijmë ato kompromise? Kjo vjen nga njohja e palës tjetër. Këto vlerësime presidenti i kërkon nga njerëz si unë, sepse ai duhet të marrë vendimin përfundimtar,” përfundoi Witkoff.
