Në zgjedhjet e këtij viti për Parlamentin Evropian në Gjermani, Austri, Belgjikë, Maltë dhe Greqi, të drejtën e votës për herë të parë patën personat nën moshën 18 vjeç. Më saktësisht, në të gjitha vendet, përveç Greqisë, mund të votojnë ata 16 vjeç, ndërsa në Greqi 17-vjeçarët.
Rritja e numrit të votave të dhëna nga kjo popullsi për partinë e djathtë në Gjermani ka shqetësuar shumë. Shumë qytetarë gjermanë që kishin të drejtën e votës për herë të parë votuan për partinë e ekstremit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD). Në këto zgjedhje, 16 për qind e të anketuarve të moshës 16 deri në 24 vjeç votuan për AfD – 11 për qind më shumë se pesë vjet më parë. Për të qenë të qartë, shumica e adoleshentëve nuk votuan për të djathtën ekstreme, por rritja e numrit të atyre që votuan është ende alarmante, thonë ekspertët.
AfD, anëtarët e së cilës përsërisin parullat e ndaluara naziste dhe promovojnë racizmin dhe islamofobinë mezi të maskuar, fitoi pothuajse po aq vota të të rinjve sa aleanca fituese e Unionit Kristian Demokrat-Bashkimit Social Kristian (CDU/CSU) dhe shumë më tepër se të Gjelbrit.
Exit poll-et tregojnë se tema e migrimit ka kthyer në të djathtë shumë votues, të të gjitha moshave. Plot 95 për qind e votuesve të AfD të Gjermanisë thanë se Gjermania duhet të kufizojë fluksin e të huajve dhe refugjatëve. Pothuajse aq shumë thanë se nuk u intereson nëse AfD është një parti e ekstremit të djathtë, për sa kohë që merret me çështjet më të rëndësishme.
Pretendimi i lartpërmendur është edhe më shqetësues sepse AfD nuk i ka fshehur kredencialet e saj ekstremiste. Pak para zgjedhjeve, më 20 maj, kandidati kryesor i partisë Maksimilian Krah njoftoi se anëtarët e njësive famëkeqe paraushtarake naziste, SS, nuk ishin automatikisht kriminelë. (Forcat elitare të Hitlerit ishin pjesë përbërëse e zbatimit të Holokaustit, në të cilin u vranë gjashtë milionë hebrenj, si dhe shtypja brutale e opozitës vendase ndaj diktaturës.)
AfD u përgjigj duke tërhequr Krakh nga fushata, por duke e mbajtur atë në krye të listës. Të hënën, ndërsa skandalet e tjera rreth tij u rritën, u vendos që të hiqej nga lista e re e deputetëve të BE-së.
Partia është nën survejim nga inteligjenca gjermane për shkak të kërcënimit që paraqet për demokracinë. Agjencia mund të rekomandojë që të ndalohet fare nga politika.
Por kjo fytyrë e rinisë gjermane nuk del jashtë syve. Sondazhet gjermane tregojnë pakënaqësi të përgjithshme me kushtet ekonomike dhe politike pas pandemisë.
“Duket se pandemia e koronavirusit i ka lënë të rinjtë të zmbrapsur nga aftësia jonë për t’u përballur me të ardhmen, e cila reflektohet në pasiguri të thellë”, përfundojnë autorët e “Jugend in Deutschland 2024”. Disa nga çështjet më të rëndësishme janë: financat personale, mundësitë profesionale, sektori shëndetësor, strehimi dhe njohja sociale.
AfD nuk trajton asnjë nga këto çështje drejtpërdrejt, përkundrazi duke vendosur fundin e migracionit dhe më pak kontrollin e BE-së si ilaç për të gjitha ato.
Dhe kjo nuk kufizohet vetëm në Gjermani. Në zgjedhjet e fundit në Portugali, Itali, Suedi, Holandë dhe Francë, votuesit më të rinj mbështetën në masë dërrmuese partitë ekstreme nacionaliste dhe euroskeptike.
Sigurisht, thonë ekspertët, rolin kryesor në këtë e ka pandemia dhe mediat sociale, mbi të gjitha TikTok, një medium që e djathta ekstreme e ka përdorur për të mirën e saj.
Ky ndryshim i qëndrimit tek të rinjtë evropianë, veçanërisht tek gjermanët, është jashtëzakonisht shqetësues, shkruan CNN, por shton se është ende herët për të nxjerrë përfundime.
Të rinjtë mund të jenë veçanërisht impulsivë, emocionalë dhe në një kurbë mësimi të pjerrët. Pakënaqësia e tyre me rimëkëmbjen e ngadaltë ekonomike, pandeminë që i ndëshkoi padrejtësisht dhe sekuencën botërore të krizave të tjera është e kuptueshme.
Herën e fundit që u votua për Parlamentin Evropian, në vitin 2019, adoleshentët në të gjithë kontinentin dolën në rrugë masivisht për të demonstruar për politika serioze për mbrojtjen e klimës. Ata nuk kishin të drejtë vote në zgjedhje.
Hulumtimet më pas treguan se të rinjtë (zakonisht ata të moshës 18 deri në 24 vjeç) në demokracitë në të dy anët e Atlantikut priren të votojnë për partitë e qendrës së majtë të orientuara drejt reformave dhe jo ato të së djathtës. Kjo është arsyeja pse konservatorët evropianë kanë kundërshtuar prej kohësh dhënien e votës për 16- dhe 17-vjeçarët – edhe pse adoleshentët më të mëdhenj lejohen ligjërisht të punojnë, të ngasin makinën dhe të paguajnë tatimin federal mbi të ardhurat.
Në zgjedhjet e Parlamentit Evropian 2019, votuesit më të rinj dolën në grup, duke shprehur shqetësimin për ngrohjen globale. Një e treta e të rinjve në Gjermani votuan për të Gjelbrit.
Megjithatë, pesë vjet më vonë, historia është krejtësisht e ndryshme.
