Irani dhe Rusia kanë nënshkruar një kontratë me vlerë 25 miliardë dollarë për ndërtimin e termocentraleve bërthamore në Republikën Islamike, raportuan të premten mediat shtetërore iraniane, vetëm disa orë para rikthimit të mundshëm të sanksioneve gjithëpërfshirëse të OKB-së ndaj Iranit.
“Kontrata për ndërtimin e katër termocentraleve bërthamore me vlerë 25 miliardë dollarë në Sirik, Hormozgan, është nënshkruar ndërmjet kompanisë Iran Hormoz dhe Rosatom-it”, raportoi televizioni shtetëror.
Irani ka vetëm një termocentral bërthamor funksional në Busher, në jug, me kapacitet prej 1.000 megavatësh, që mbulon vetëm një pjesë të nevojave energjetike të vendit.
Sipas agjencisë shtetërore të lajmeve IRNA, secili termocentral do të ketë kapacitet prej 1.255 megavatësh, megjithëse nuk janë dhënë detaje për afatin kohor.
Marrëveshja pason vizitën në Moskë të nënkryetarit iranian dhe shefit të energjisë bërthamore, Mohammad Eslami, këtë javë. Eslami tha se katër reaktorët e ardhshëm do të vendosen në Busher.
Rusia planifikon të ndërtojë tetë reaktorë bërthamorë në Iran të paktën që nga viti 2014, si pjesë e planeve të Teheranit për të arritur kapacitet prej 20 gigavatësh energjie bërthamore deri në vitin 2040.
Marrëveshja me vlerë 25 miliardë dollarë vjen në një kohë kur të ashtuquajturat sanksione, të cilat u inicuan nga vendet evropiane pjesëmarrëse në marrëveshjen bërthamore të vitit 2015 me Iranin, pritet të rikthehen deri të shtunën në mbrëmje.
Britania e Madhe, Franca dhe Gjermania e aktivizuan sanksionin muajin e kaluar, duke e akuzuar Iranin se nuk po i respekton detyrimet e marrëveshjes.
Në seancën e Këshillit të Sigurimit të OKB-së të premten, Kina dhe Rusia propozuan një projekt-rezolutë që do të lejonte edhe gjashtë muaj të tjerë për negociata, por gjasat janë të vogla që të marrë mbështetjen e nevojshme për miratim.
Vendet perëndimore prej kohësh e akuzojnë Iranin se po synon bombën atomike – akuzë të cilën Teherani e mohon me forcë, duke mbrojtur të drejtën e tij për një program bërthamor civil.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës u tërhoqën njëanshëm nga marrëveshja bërthamore me Iranin në vitin 2018, gjë që e shtyu Teheranin të fillonte të tërhiqej nga detyrimet e tij.
Bisedimet midis Uashingtonit dhe Teheranit për arritjen e një marrëveshjeje të re ishin në vazhdim, por u ndërprenë në qershor pas sulmeve të paprecedenta izraelite ndaj Iranit, të cilat nisën një luftë 12-ditore ku përkohësisht u përfshinë edhe SHBA-të.
Irani më parë, në vitin 1993, kishte nënshkruar me Rusinë një marrëveshje për energjinë bërthamore që mundësoi ndërtimin e termocentralit Busher, pasi Gjermania e kishte braktisur projektin pas revolucionit islamik të vitit 1979.
