Pothuajse 110 ton kokainë u kapën nga autoritetet belge në vitin 2022 në portin belg të Antwerp-it, i cili është porta kryesore për në Evropë për drogën që vjen nga Amerika Latine, një rekord i ri.
Megjithatë, rolin kryesor në këtë biznes të paligjshëm e kanë organizatat kriminale të Ballkanit Perëndimor, në radhë të parë nga Kroacia dhe Shqipëria.
Shifra u bë e ditur sot nga shërbimi doganor belg në një konferencë të përbashkët për shtyp mes Belgjikës dhe Holandës, të mbajtur për të nënvizuar “bashkëpunimin e shtuar” të dy vendeve në luftën kundër kontrabandës ndërkombëtare të drogës.
Këto dy vende fqinje, së bashku me Spanjën, janë rrugët kryesore të hyrjes së kokainës, e cila vjen kryesisht nga Panamaja, Kolumbia dhe Ekuadori, në kontinentin evropian. Konfiskimet “u intensifikuan në vjeshtë”, theksoi zëdhënësja e doganave belge. Ajo kujtoi se festat e Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri janë kulmi i konsumit të kokainës.
Në javët përpara festës, kartelet shtuan dërgesat e pluhurit të bardhë për t’u përgatitur për një “Krishtlindje të bardhë”, siç e përshkruan me dashuri Kristian Vanderwaeren, drejtor i administratës doganore.
Tregtarët po bëhen më të shkathët
Konferenca paralajmëroi se “organizatat kriminale po bëhen më kreative” për t’iu përgjigjur rritjes së kërkesës për kokainë, të cilës autoritetet duhet t’i përgjigjen. Për shembull, një ekip zhytësish holandezë në portin e Antwerp-it ekzaminon veshjen e anijes poshtë vijës ujore në kërkim të drogave të fshehura. Qeveritë belge dhe holandeze janë gjithnjë e më shumë të shqetësuara për përhapjen e krimit të trafikut të drogës në territorin e tyre.
Ditën e djeshme në Antwerp, një vajzë 11-vjeçare mbeti e vrarë nga të shtënat me armë zjarri në shtëpinë e saj, ndoshta në një përplasje mes dy bandave rivale. Në fund të vitit 2022, zyra e prokurorit të shtetit të atij qyteti flamand raportoi se në pesë vitet e fundit kishte regjistruar “më shumë se dyqind akte dhune të lidhura me drogën”.
Vetë maja e shtetit është e ekspozuar ndaj kërcënimeve: në shtator, rrëmbimi i planifikuar i ministrit belg të drejtësisë Vincent Van Quickenborne u parandalua.
Qendra e kokainës në Evropë
Belgjika ka pasur prej kohësh një reputacion si një vend i mërzitshëm që ndjek sundimin e ligjit, por kohët e fundit është bërë qendra e trafikut të kokainës në Evropë. Antwerp përbën 40 për qind të të gjitha konfiskimeve të kokainës në Evropë, pasi ky port belg është bërë pika hyrëse për kokainën e Amerikës së Jugut.
Mirëpo, rolin kryesor në këtë biznes të paligjshëm e kanë organizatat kriminale të Ballkanit Perëndimor, kryesisht nga Kroacia dhe Shqipëria, pohon The Economist, e cila bëri një raport për këtë vitin e kaluar.
Kokainë banane
Mesatarisht, 12 milionë kontejnerë kalojnë nëpër Antwerp çdo vit dhe vetëm dy për qind i nënshtrohen një kontrolli të detajuar doganor. Prandaj, mundësitë e kontrabandës së drogës përmes këtij porti janë pothuajse të pakufizuara.
“Bananet janë një mënyrë shumë e popullarizuar për të kontrabanduar kokainën nga Amerika Latine në Evropë për dy arsye. Bananet janë produkti kryesor i eksportit të Amerikës Latine dhe prishen, kështu që ka presion të vazhdueshëm për t’i çuar ato shpejt te konsumatorët,” thotë Fatjona Mejdini, Drejtoreshë e Evropës Juglindore. në nismat globale kundër krimit të organizuar transnacional.
https://www.youtube.com/watch?v=CsH152NE9Akerp
Antwerp është një port popullor dhe fitimprurës kryesisht sepse shkarkon shpejt mallrat nga anijet dhe i dërgon në raftet e dyqaneve. Është e pamundur të inspektohen miliona kontejnerë dhe krimi i organizuar është i vetëdijshëm për këtë. Kjo është arsyeja pse porti i Antwerpen është ideal për kontrabandën e kokainës, amfetaminave dhe drogave të falsifikuara në tregjet evropiane. Konsumi i këtyre produkteve është vazhdimisht në rritje, kështu që Evropa kohët e fundit është bërë një treg më fitimprurës se Amerika.
“Çmimi i kokainës në Evropë është më i lartë se në SHBA, ka më pak konkurrencë dhe ka më pak rrezik”, tha Jeremy McDermott nga organizata jofitimprurëse e kërkimit InSight Crime për The Economist.
Mafia ballkanike
Shumë grupe mafioze evropiane gjetën interesin e tyre në këto fakte dhe morën kontrollin mbi shpërndarjen. Organizatat mafioze nga vendet e Ballkanit si Shqipëria, Kroacia dhe Bosnja dhe Hercegovina janë veçanërisht të njohura për efikasitetin dhe metodat e tyre të dhunshme. Ngjarjet e luftës dhe telashet ekonomike në Ballkan shtynë shumë njerëz të kthehen në krim.
“Mafiat ballkanike kanë përfituar nga përvojat e dhunshme, toleranca ndaj dhunës dhe disponueshmëria e armëve, si dhe njohja e gjuhëve të huaja. Organizatat kriminale nga Ballkani Perëndimor në përgjithësi janë provuar të jenë shumë iniciative,” tha Walter Kemp, drejtor i strategjisë globale. në Iniciativën Globale kundër Krimit të Organizuar Transnacional.
Mafiat ballkanike kanë zhvilluar aftësi të caktuara që u kanë mundësuar atyre që pas kontrabandës së heroinës dhe cigareve, kultivimit të kanabisit dhe kontrabandës së njerëzve, t’i përkushtohen bizneseve më fitimprurëse, siç është kontrabanda e kokainës, – u shpjegoi Kempova kolegëve të Mejdinit.
Organizatat kriminale ballkanike madje kanë hapur kanale të reja kontrabande.
Droga mbërrinte në Evropë nga Kolumbia nëpërmjet porteve të Mesdheut, por mafiozët ballkanikë kanë krijuar kontakte të reja dhe filiale në vende të tjera të Amerikës së Jugut, si Ekuador, dhe tani ata dërgojnë kokainë direkt në portet e Evropës Veriore. Këto organizata kriminale morën nën kontroll të gjithë zinxhirin e furnizimit dhe kështu rritën fitimet e tyre.
“Burimi kryesor i të ardhurave në industrinë e kokainës nuk është më shitja në rrugë apo prodhimi, por transporti. Fitimi i prodhimit është rreth 150 për qind, fitimi me pakicë është 300 për qind, por fitimi nga transporti i kokainës arrin deri në 1500 për qind”, shpjegoi. McDermott.
Ndryshe nga sipërmarrësit legjitimë, kontrabandistët mund të përdorin dhunën për të siguruar shpërndarjen e mallrave të tyre dhe mund të kthehen në korrupsion. Këtë më së miri e dëshmon shembulli i narkombarit shqiptar Dritan Rexhepi.
“Rexhepi është pa asnjë dyshim një model i suksesshëm i një mafioz dhe ligjvënësi ballkanik në Amerikën Latine. Ai besohet se ka mbërritur në Ekuador në vitin 2011 pasi u arratis nga një burg belg”, tha Mejdini. Tre vjet më vonë ai u arrestua në Ekuador, por kjo nuk e pengoi atë të drejtonte një perandori shumë fitimprurëse kokaine. Me pasurinë e fituar, ai korruptoi zyrtarët jo vetëm në vendet e Amerikës Latine, por edhe në Evropë.
“Dorëzimi i kokainës në Antwerp i kushton organizatave kriminale deri në 24 për qind të vlerës së mallit. Kaq u kushton ryshfet dhe pjesa tjetër përfundon në treg”, thotë Artan Hoxha, një gazetar investigativ shqiptar. Rritja e fitimeve u mundësoi mafiozëve të paguanin ryshfet më bujare. Aktivitete të tilla zakonisht lidhen me vendet më të varfra, por ato janë gjithnjë e më të zakonshme edhe në vendet e Evropës Perëndimore.
“Bashkimi Evropian i ngjan gjithnjë e më shumë Ballkanit”
“Kishte shpresë se me anëtarësimin në Bashkimin Evropian, vendet e Ballkanit Perëndimor do të ngjasojnë gjithnjë e më shumë me ish-anëtarët e BE-së, por në vend të kësaj Bashkimi Evropian po i ngjan gjithnjë e më shumë Ballkanit Perëndimor”, zbulon Walter Kemp. Kështu, mafia gjithnjë e më shpesh dhe hapur ryshfet doganierët në Antwerp për të lënë të kalojnë dërgesat e kokainës.
Këtë e pranon edhe drejtori i doganave belge: “Dy zyrtarë të mi përfunduan në burg sepse morën 50 mijë euro ryshfet për të lënë një kontejner të kalonte dhe ta linin në një vend të caktuar në port. Janë para të lehta”.
