Ismail Haniyeh, lideri i krahut politik të Hamasit, u vra të mërkurën nga një pajisje shpërthyese e kontrabanduar fshehurazi në banesën e Teheranit ku ai po qëndronte, sipas shtatë zyrtarëve të Lindjes së Mesme, duke përfshirë dy iranianë dhe një zyrtar amerikan, raportoi New York Times. .
Sipas pesë zyrtarëve të Lindjes së Mesme, bomba ishte fshehur rreth dy muaj më parë në bujtinë. Apartamenti menaxhohet dhe mbrohet nga Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike dhe është pjesë e një kompleksi të madh, të njohur si Neshat, në një lagje luksoze të Teheranit verior.
Haniyeh ishte në kryeqytetin iranian për inaugurimin presidencial. Bomba u shpërthye nga distanca, thanë pesë zyrtarë, pasi u konfirmua se ai ishte në dhomën e tij të konakut. Nga shpërthimi mbeti i vrarë edhe një truprojë, shkruan The New York Times.
Sipas dy zyrtarëve të Gardës Revolucionare iraniane të informuar për incidentin, shpërthimi tronditi ndërtesën, thyen disa xhama dhe shkaktoi shembjen pjesërisht të një muri të jashtëm. Një dëmtim i tillë është i dukshëm në foton e ndërtesës të shpërndarë nga The New York Times.
Haniyeh, i cili drejtonte zyrën politike të Hamasit në Katar, qëndroi në suitë disa herë kur vizitoi Teheranin, sipas zyrtarëve të Lindjes së Mesme. Të gjithë zyrtarët folën me NYT në kushte anonimiteti për të ndarë detaje të ndjeshme rreth atentatit.
Zyrtarët iranianë dhe Hamasi thanë të mërkurën se Izraeli ishte përgjegjës për vrasjen, një vlerësim i ndarë nga disa zyrtarë amerikanë që folën në kushte anonimiteti. Vrasja kërcënoi të shkaktonte një valë tjetër dhune në Lindjen e Mesme dhe të prishte negociatat e vazhdueshme për t’i dhënë fund luftës në Gaza. Haniyeh ishte negociatori kryesor në bisedimet e armëpushimit.
Nuk u vra nga një raketë
Izraeli nuk e ka marrë publikisht përgjegjësinë për vrasjen, por zyrtarët e inteligjencës izraelite informuan Shtetet e Bashkuara dhe qeveritë e tjera perëndimore për detajet e operacionit menjëherë më pas, sipas pesë zyrtarëve të Lindjes së Mesme.
Të mërkurën, Sekretari i Shtetit Anthony J. Blinken tha se Shtetet e Bashkuara nuk kishin marrë ndonjë informacion të avancuar në lidhje me komplotin e vrasjes.
Në orët pas vrasjes, spekulimet u përqëndruan menjëherë në mundësinë që Izraeli të vrau Haniyeh me një raketë, ndoshta të gjuajtur nga një dron ose aeroplan, ngjashëm me mënyrën se si Izraeli lëshoi një raketë në një bazë ushtarake në Isfahan në prill.
Kjo teori e raketave ngriti pyetje se si Izraeli mund t’i shmangej përsëri sistemeve të mbrojtjes ajrore të Iranit për të nisur një sulm ajror kaq të pacipë në kryeqytet.
Rezulton se vrasësit ishin në gjendje të shfrytëzonin një lloj tjetër zbrazëtie në mbrojtjen e Iranit: një gabim në sigurinë e një kompleksi të supozuar të ruajtur mirë që lejoi që bomba të vendosej dhe të qëndronte e fshehur për shumë javë përpara se ajo të shpërthehej përfundimisht.
Planifikimi zgjati për muaj të tërë
Mbeti e paqartë se si ishte fshehur bomba në bujtinë. Zyrtarët thanë se atentati mori muaj për t’u planifikuar dhe kërkonte një mbikëqyrje të gjerë të kompleksit. Dy zyrtarë iranianë që përshkruan natyrën e atentatit thanë se nuk e dinin se si dhe kur u vendosën eksplozivët në dhomë.
Izraeli vendosi të kryejë atentatin jashtë Katarit, ku Haniyeh dhe anëtarë të tjerë të lartë të udhëheqjes politike të Hamasit jetojnë. Qeveria e Katarit po ndërmjetëson negociatat midis Izraelit dhe Hamasit për një armëpushim në Gaza.
Shpërthimi vdekjeprurës të mërkurën herët thyen dritaret dhe rrëzoi një pjesë të murit të kompleksit, treguan fotot dhe thanë zyrtarët iranianë. Dukej se ajo shkaktonte dëme minimale jashtë vetë ndërtesës, siç do të bënte një raketë.
Rreth orës 2 të mëngjesit me orën lokale, pajisja shpërtheu, sipas zyrtarëve të Lindjes së Mesme, përfshirë iranianë. Anëtarët e befasuar të stafit të ndërtesës, thanë zyrtarët, vrapuan për të gjetur burimin e zhurmës së jashtëzakonshme, duke i çuar në dhomën ku Haniyeh po qëndronte me një truproje.
Udhëheqësi i Xhihadit Islamik Palestinez, Ziyad al-Nakhalah, po qëndronte në shtëpinë ngjitur, thanë dy zyrtarë iranianë. Dhoma e tij nuk u dëmtua shumë, gjë që tregon planifikimin e saktë për të shënjestruar Haniyeh.
Në Iran, metoda e vrasjes ishte temë e thashethemeve dhe polemikave. Agjencia e Lajmeve Tasnim, media e Gardës, raportoi se dëshmitarët thanë se një objekt i ngjashëm me predhën goditi dritaren e dhomës së zotit Haniyeh dhe shpërtheu.
Por dy zyrtarë iranianë, anëtarë të Gardës të informuar për sulmin, konfirmuan se shpërthimi ndodhi në dhomën e Haniyeh dhe thanë se një hetim fillestar tregoi se eksplozivët ishin vendosur atje disa kohë më parë.
Ata e përshkruan saktësinë dhe sofistikimin e sulmit si një taktikë të ngjashme me armët robotike të inteligjencës artificiale të telekomanduara të përdorura nga Izraeli për të vrarë shkencëtarin kryesor bërthamor të Iranit Mohsen Fakhrizadeh në 2020.
Operacionet e vrasjes së Izraelit jashtë vendit kryhen kryesisht nga Mossad, shërbimi i inteligjencës së jashtme të shtetit. David Barnea, kreu i Mossad, tha në janar se agjencia e tij ishte “e detyruar” të gjuante liderët e Hamasit.
