Uji më i ngrohtë në bregdet mund të duket joshës për pushime, por valët e fundit të nxehtësisë në Mesdhe ishin aq intensive sa që shkencëtarët frikësohen për pasojat shkatërruese mbi jetën detare.
Në fund të qershorit dhe fillim të korrikut, temperatura e sipërfaqes së detit në bregjet e Majorkës dhe vende të tjera shpesh shënoi mbi 30 °C; në disa pikat, kjo ishte gjashtë ose shtatë gradë më e lartë se temperatura mesatare për këtë periudhë.
Kjo ishte valë më e nxehtë detare e regjistruar ndonjëherë në Mesdheun Perëndimor për këtë kohë të vitit, që zgjati javë të tëra dhe preku sipërfaqe të mëdha deti.
Megjithëse nxehtësia po largohet pak, disa specie bimore dhe shtazore përballen me vështirësi nga ekspozimi i gjatë dhe intensiv ndaj temperaturave të tilla, me pasoja potencialisht negative për popullatat e peshqve.
Për t’i vënë në kontekst këto temperatura: shumica e pishinave rekreative ngrohen në afërsisht 28 °C. Pishinat për gara janë më të ftohta, mes 25–28 °C (sipas World Aquatics). Pishinat për fëmijë janë pak më të ngrohta; shoqata e instruktorëve të notit rekomandon 29–31 °C për fëmijët e mëdhenj dhe 30–32 °C për të vegjlit.
Edhe temperaturat “konfortevole” mund të fshehin rreziqe. Bakteret dhe algat e dëmshme shpërndahen më shpejt në ujë deti të ngrohtë, i cili nuk pastrohet me kimikate si një pishinë.
Temperaturat 30 °C e sipër nuk janë të pazakonta në fund të verës në Mesdhe, por janë jashtëzakonisht të rralla për qershorin, sipas të dhënave të Shërbimit Evropian të Klimës Copernicus, Mercator Ocean International dhe matjeve në porte spanjolle.
“Ajo që është ndryshe këtë vit është se temperaturat e detit prej 30 °C arritën shumë më herët, që do të thotë se mund të presim një verë më të gjatë dhe më intensive,” thotë prof. e asociuar Marta Marcos nga Universiteti i Ishujve Balearë në Spanjë.
“Unë kam rritur këtu, kështu që jemi mësuar me valët e nxehtësisë, por kjo është bërë më e shpeshtë dhe më intensive. Të gjithë jemi shumë, shumë të befasuar nga madhësia e kësaj vale,” shton okeanografia Aida Alvera-Azcárate nga Universiteti i Liège-ut në Belgjikë.
“Kjo është një çështje me shqetësim të madh, por është diçka që mund të presim të përsëritet në të ardhmen.”
Valët e nxehtësisë në det po bëhen gjithnjë e më intensive dhe më të zgjatura pasi njerëzimi vazhdon të lëshojë gazra serrë në atmosferë, kryesisht nga djegia e qymyrit, naftës dhe gazit.
Në fakt, numri i ditëve me temperatura ekstremisht të larta të sipërfaqes së detit në shkallë globale është trefishuar gjatë 80 viteve të fundit, sipas një hulumtimi të publikuar më herët këtë vit.
Mesdheu është veçanërisht i ndjeshëm sepse funksionon “si një vaskë banje” – rrethohet pothuajse plotësisht nga toka në vend të oqeanit të hapur. Kjo do të thotë se uji nuk qarkullon lehtë dhe sipërfaqja ngrohet shpejt për shkak të ajrit të nxehtë, qiellit të kthjellët dhe erës së lehtë – ashtu siç ndodhi në qershor.
Shumë organizma kanë një prag të temperaturës mbi të cilin nuk mund të mbijetojnë, edhe pse ai ndryshon shumë nga specie në specie. Për më tepër, ekspozimi i zgjatur ndaj nxehtësisë shterron rezervat e energjisë së krijesave detare gjatë verës, duke i bërë ato të paafta të përballojnë më tej.
