Administrata amerikane pritet t’i paraqesë atij në atë takim një kornizë të detajuar të drejtuar kah përfundimi i luftës në Rripin e Gazës.
Që para fillimit të takimit, është e qartë se Netanyahu përballet me një zgjedhje shumë të vështirë për të.
Shtëpia e Bardhë po ushtron gjithnjë e më shumë presion mbi të që të nënshkruajë një marrëveshje për armëpushim që përfshin klauzola në kundërshtim me qëndrimet e tij të mëhershme. Ndërkohë, anëtarë kyç të koalicionit e paralajmërojnë për pasojat politike nëse pranon kushtet që bien ndesh me “vijat e tyre të kuqe”.
Plani amerikan nuk është më konceptual. Ai përbëhet nga 21 klauzola të finalizuara, përfshirë: armëpushim të menjëhershëm, kthimin e të gjithë pengjeve brenda 48 orëve dhe lirimin e mijëra të burgosurve palestinezë. Po ashtu parasheh tërheqje graduale të forcave izraelite nga Gaza, krijimin e një qeverie të përkohshme teknokrate nën mbikëqyrje ndërkombëtare dhe çmontimin e infrastrukturës së Hamasit.
Dispozita të tjera përfshijnë hyrjen ditore të qindra kamionëve me ndihma, demilitarizim të thellë të Gazës, forca ndërkombëtare stabilizuese të shoqëruara nga polici palestinez i trajnuar dhe garanci sigurie rajonale.
Pjesa më e rëndësishme e planit është se ai propozon një rrugë drejt krijimit të një shteti palestinez, të kushtëzuar me reforma dhe një proces të suksesshëm rindërtimi.
Kjo klauzolë është pika kryesore e kontestit për Netanyahun, i cili është kundërshtuar ndaj zgjidhjes me dy shtete dhe gjatë gjithë karrierës së tij ka luftuar kundër një politike të tillë.
Trump insiston për marrëveshjen
Trump, i cili u kthye në Shtëpinë e Bardhë tetë muaj më parë, është personalisht i përfshirë në përpjekjet për të siguruar armëpushimin dhe një zgjidhje afatgjatë. Ai ka shprehur optimizëm publikisht, duke deklaruar se palët janë “shumë afër marrëveshjes”.
I dërguari i Trumpit, Steve Witkoff, dhe dhëndri i tij Jared Kushner kanë qenë të përfshirë thellësisht në negociatat e fundit, duke udhëtuar mes Nju Jorkut dhe Uashingtonit dhe dy herë duke u takuar me Netanyahun në hotelin e tij për të lobuar për miratimin e planit. Administrata gjithashtu ka ftuar shtetet arabe të kontribuojnë me financim dhe ndihmë sigurie.
Ndërkohë, në arenën ndërkombëtare po rritet frustrimi me Izraelin. Vendet e Gjirit dhe qeveritë evropiane po ushtrojnë presion, duke kërkuar stabilitet dhe duke kërcënuar me bojkot ekonomik, masa ndëshkuese dhe pezullime të ngjarjeve kulturore e sportive. Shtëpia e Bardhë këtë e sheh si një moment vendimtar.
Presioni i koalicionit
Në Jerusalem, partnerët e ekstremit të djathtë të Netanyahut në koalicion e kanë bërë të qartë se nuk do të mbështesin ndonjë marrëveshje që zbut objektivat ushtarake të Izraelit.
Ministri i Sigurisë Kombëtare, Itamar Ben-Gvir, tha se Netanyahu “nuk ka mandat për të përfunduar luftën pa mposhtur Hamasin”. Ministri i Financave, Bezalel Smotrich, tha se partia e tij “kurrë nuk do të pranojë një shtet palestinez, edhe nëse është e vështirë, edhe nëse kërkon kohë”.
Deputetja Orit Strock paraqiti pesë kushte specifike: çarmatim i plotë i Hamasit, kthimi i të gjithë pengjeve, demilitarizim i plotë i kryer nga vetë Izraeli, kontroll i përhershëm i sigurisë nga Izraeli në Gaza dhe një administratë civile që nuk udhëhiqet nga Hamasi apo Autoriteti Palestinez. Ajo paralajmëroi se çdo devijim nga këto kushte do të kërkonte “kthimin e mandatit te publiku”.
Për Smotrichin dhe Ben-Gvirin, ky qëndrim është thelbësor për identitetin e tyre politik. Pranimi i propozimit aktual amerikan me shumë gjasë do të çonte në shpërbërjen e qeverisë.
Ndërsa krahët e djathtë të koalicionit qëndrojnë të palëkundur, zëra të tjerë po bëjnë thirrje për fleksibilitet. Ministri i Jashtëm Gideon Sa’ar tha se i beson kryeministrit që “përfaqëson interesat e Izraelit siç duhet në bisedimet me presidentin Trump”. Deputeti Moshe Gafni, udhëheqës i fraksionit Degel HaTorah, u shpreh shkurt:
“Qëndrimi ynë është të përfundojmë luftën dhe të kthejmë pengjet në shtëpi,” tha ai.
Unioni i Judaizmit të Bashkuar të Torës, që tani është jashtë koalicionit, ka treguar më shumë gatishmëri për të shqyrtuar një kompromis. Anëtarët e tij janë fokusuar më shumë tek urgjenca e kthimit të pengjeve dhe rikthimi i paqes, e më pak tek roli i Autoritetit Palestinez. Ky qëndrim është më i përputhur me sondazhet e fundit që tregojnë lodhje nga lufta tek publiku izraelit.
Strategjia e shtyrjes
Duket se Netanyahu po ndjek një strategji shtyrjeje. Burime pranë tij sugjerojnë se ai mund të kërkojë më shumë kohë nga Shtëpia e Bardhë për të bërë “rregullime” dhe për të kërkuar “përmirësime” të planit.
Ai gjithashtu mund të përpiqet ta zhvendosë fajin për çdo bllokim tek Hamasi, duke pretenduar se ky refuzon të pranojë kushtet kryesore. Përndryshe, mund të shpresojë që zhvillimet rajonale të ndryshojnë ekuilibrin aktual. Megjithatë, treguesit e hershëm sugjerojnë se administrata e Trumpit nuk është e gatshme të pranojë vonesa të mëtejshme.
Izolimi ndërkombëtar
Ndërkohë, Izraeli po përballet me një izolim diplomatik gjithnjë e më të madh. Kërcënimet me bojkot, flotilat ndërkombëtare që po lëvizin drejt Gazës dhe vendimet e korporatave të mëdha për pezullimin e shërbimeve janë intensifikuar javët e fundit.
Edhe pse në Izrael këto veprime shpesh përshkruhen si çështje të diplomacisë publike, qeveritë e huaja dhe organizatat ndërkombëtare i shohin si çështje politike. Pa një plan të qartë politik, shumëkush e konsideron luftën aktuale të pacaktuar dhe të paqëndrueshme.
Takimi i së hënës në Uashington është shumë larg rutinës. Për Netanyahun, ai mund të përfaqësojë një kryqëzim personal dhe politik. Pranimi i planit amerikan mund të rezultojë në shpërbërjen e koalicionit të tij. Nga ana tjetër, refuzimi i tij mund të shkaktojë përplasje me Shtëpinë e Bardhë dhe izolim të mëtejshëm të Izraelit.
Ndërkohë, dhjetëra pengje izraelite mbeten në Gaza. Për shumë izraelitë, kthimi i tyre i sigurt mbetet prioriteti më i madh, mbi çdo kalkulim politik.
Netanyahu tani përballet me një vendim që bart pasoja të mëdha. Rezultati i takimit në Shtëpinë e Bardhë mund të përcaktojë jo vetëm rrjedhën e luftës në Gaza, por edhe fatin e qeverisë së tij dhe të ardhmen e tij politike afatgjatë.
