Në samitin urgjent dy-ditor të zhvilluar në Bogotë, kryeqytetin e Kolumbisë, ministrat e jashtëm dhe përfaqësues të lartë nga më shumë se 30 shtete u mblodhën për të dakorduar masa konkrete për të ndalur – siç e quajtën – genocidin e mbështetur nga SHBA-ja ndaj popullit palestinez në Gaza. Ky samit, pjesë e asaj që njihet si Grupi i Hagës, nën organizimin e Kolumbisë dhe Afrikës së Jugut, synon “ndalimin e genocidit në Gaza” dhe zbatimin e urdhrave të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (ICJ) dhe Gjykatës Penale Ndërkombëtare (ICC), përfshirë urdhër-arrestet për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrin e Mbrojtjes Yoav Gallant për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Kolumbia ndërpreu vitin e kaluar marrëdhëniet diplomatike me Izraelin, ndërsa Afrika e Jugut paditi Izraelin në ICJ, me mbështetje të dhjetëra shteteve.
“Genocidi palestinez kërcënon rendin ndërkombëtar”
Zëvendësministri kolumbian i Jashtëm, Mauricio Jaramillo Jassir, deklaroi se “genocidi ndaj palestinezëve është kërcënim për gjithë sistemin ndërkombëtar” dhe se “Kolumbia nuk mund të qëndrojë e heshtur përballë apartheidit dhe pastrimit etnik”.
“Shtetet pjesëmarrëse nuk do të përsërisin vetëm angazhimin e tyre kundër genocidit, por do të hartojnë hapa konkretë për të kaluar nga fjalët në veprim të përbashkët,” tha ai.
Ministri afrikanjugor i Jashtëm, Ronald Lamola, theksoi se “ky samit është pikë kthese në përgjigjen globale ndaj shkeljes së së drejtës ndërkombëtare” dhe shtoi: “Asnjë vend nuk është mbi ligjin, dhe asnjë krim nuk do të mbetet pa dënime.”
Mbështetje nga aleatë të SHBA-së
Ndër vendet pjesëmarrëse ishin Bolivia, Kuba, Hondurasi, Malajzia, Namibija, Senegali, Algjeria, Bangladeshi, Botsvana, Brazili, Kili, Kina, Xhibuti, Indonezia, Iraku, Irlanda, Libani, Libia, Meksika, Nikaragua, Omani, Pakistani, Palestina, Katari, Sent Vinsent e Grenadinat, Uruguaji dhe Venezuela.
Së rëndësishmi, pjesëmarrin edhe anëtarë të NATO-s dhe aleatë të SHBA-së: Norvegjia, Portugalia, Sllovenia, Spanja dhe Turqia—edhe pse Shtetet e Bashkuara vazhdojnë të hedhin poshtë pretendimet për genocid në Gaza, pavarësisht konsensusit në rritje ndërkombëtar mes juristëve, ekspertëve për genocid, dhe madje mbijetuesve izraelitë dhe amerikanë të Holokaustit.
SHBA: “Instrumentalizim i së drejtës ndërkombëtare kundër Perëndimit”
Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit të SHBA-së u shpreh për Jewish News Syndicate se Shtetet e Bashkuara “forte refuzojnë përpjekjet e ashtuquajtura blloqe multilaterale për të instrumentalizuar të drejtën ndërkombëtare për të promovuar agjenda radikale anti-perëndimore”.
Ai shtoi se administrata e Donald Trump-it “do të mbrojë me forcë interesat e SHBA-së, ushtrinë dhe aleatët, përfshirë Izraelin, nga ky lloj lufte ligjore dhe diplomatike”.
Megjithë sanksionet e SHBA-së, Raportuesja Speciale e OKB-së për Territoret e Okupuara Palestineze, Francesca Albanese, e cila foli në samit, e cilësoi ngjarjen “më të rëndësishmen politike në 20 muajt e fundit”.
Në fjalimin e saj, Albanese deklaroi: “Gjatë tepërt e kemi trajtuar të drejtën ndërkombëtare si opsionale—zbatuar selektivisht ndaj të dobëtëve, injoruar nga të fuqishmit. Ky standard i dyfishtë ka dëmtuar themelin e rendit ligjor. Ky epokë duhet të marrë fund.”
“Mjaft më me pandëshkueshmëri, jo më heshtje”
Ajo bëri thirrje që shtetet “të thyejnë heshtjen dhe të kthehen në rrugën e ligjshmërisë”, duke shtuar: “Është koha të veprojmë në emër të drejtësisë dhe paqes—të bazuara në të drejtat dhe liritë për të gjithë, jo privilegje për disa në kurriz të shfarosjes së të tjerëve.”
Misioni izraelit pranë OKB-së iu përgjigj duke pohuar se organizatorët dhe pjesëmarrësit e samitit “harrojnë se çfarë e shkaktoi këtë konflikt—masakrën e 1,200 të pafajshmëve më 7 tetor dhe faktin që 50 izraelitë ende mbahen peng nga Hamas”.
“Shtypja e Izraelit, jo e Hamasit—i cili e nisi dhe vazhdon konfliktin—është një tradhti morale,” thuhej në deklaratën e misionit.
Urdhrat e gjykatave të injoruara
Izraeli vazhdon t’i injorojë urdhrat e ICJ-së për të parandaluar aktet genocidale, për të lejuar kalimin e ndihmës humanitare dhe për të ndalur ofensivën në Rafah. Në të njëjtën kohë, të dhënat e Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza tregojnë se që nga tetori 2023 janë mbi 211,000 palestinezë të vrarë, të plagosur ose të zhdukur.
Presidenti kolumbian Gustavo Petro paralajmëroi në një koment për The Guardian se rendi ndërkombëtar ligjor mund të shembet “nën peshën e fuqisë së pakontrolluar” nëse nuk reagojmë.
“Ndoshta do të përballemi me kërcënime të hakmarrjes kur të mbrojmë ligjin ndërkombëtar—siç e përjetoi Afrika e Jugut—por pasojat e pasivitetit do të ishin edhe më të tmerrshme. Nëse nuk veprojmë tani, jo vetëm që po tradhtojmë popullin palestinez, por bëhemi bashkëfajtorë në krimet e qeverisë së Netanyahu.”
“Për miliarda njerëz në Jugun Global që varen nga e drejta ndërkombëtare për mbrojtje, basti kurrë nuk ka qenë më i madh. Palestinezët meritojnë drejtësi. Ky moment kërkon guxim.”
