Administrata Civile e Izraelit zyrtarisht ka miratuar planin shumë të kontestuar E1, duke hapur rrugën për ndërtimin e mbi 3.400 njësive të reja banimi në vendbanimin Ma’ale Adumim, në lindje të Jerusalemit të pushtuar, si dhe për themelimin e një vendbanimi të ri, Asahel. Plani përfshin gjithashtu ndërtimin e 342 njësive banimi, objekte publike dhe infrastrukturë shoqëruese.
Ky është një nga projektet më të ndjeshme dhe më kontroverse kolonizuese izraelite, pasi realizimi i tij do të lidhte Ma’ale Adumim me Jerusalemin, do ta priste Bregun Perëndimor në dy pjesë dhe do ta bënte të pamundur formimin e një shteti palestinez të qëndrueshëm me Jerusalemin Lindor si kryeqytet.
Miratimi i planit vjen me nismën e ministrit izraelit të financave Bezalel Smotrich, i cili haptazi deklaroi se qëllimi është “të varroset çdo ide e shtetit palestinez dhe të forcohet sovraniteti izraelit në të gjithë territorin”.
Goditje për beduinët dhe eksproprijim masiv i tokës
Zbatimi i planit E1 parashikon marrjen e rreth 3.000 dunumëve tokë palestineze dhe rrezikon zhvendosjen e plotë të komuniteteve beduine si Khan al-Ahmar dhe Jabal al-Baba. Vetëm në Jabal al-Baba jetojnë mbi 300 banorë, pasardhës të familjeve të dëbuara fillimisht nga Negevi në vitin 1948 dhe më pas sërish pas pushtimit të Jerusalemit në vitin 1967.
Komisioni palestinez për rezistencë ndaj murit dhe kolonizimit paralajmëron se projektet koloniale izraelite kanë një qëllim të qartë – uzurpimin e sa më shumë tokave palestineze, judaizimin e tyre dhe ndryshimin e identitetit demografik e historik të Jerusalemit.
“Plani E1 nuk është vetëm hapësinor, por edhe politik. Realizimi i tij nënkupton izolimin e Jerusalemit nga komunitetet palestineze dhe ndërprerjen e lidhjes midis veriut dhe jugut të Bregut Perëndimor,” thuhet në një analizë të Komisionit.
Historia e planit dhe nënplanet
Plani i përgjithshëm E1 u miratua që në vitin 1999 dhe përfshinte 12.000 dunumë, shumica e të cilave u shpallën “tokë shtetërore” dhe iu bashkëngjitën vendbanimit Ma’ale Adumim. Me kalimin e viteve janë zhvilluar disa nënplane, përfshirë:
-
ndërtimin e një zone industriale në 1.350 dunumë,
-
bazën policore në 180 dunumë,
-
një deponi mbeturinash në tokat e fshatrave Anata dhe Shuafat, që planifikohet të shndërrohet në park për kolonët,
-
si dhe tre plane të detajuara banimi me mbi 3.600 njësi dhe 2.000 dhoma hoteli.
Një segment i veçantë është i ashtuquajturi “Fabric of Life Road”, një rrjet rrugësh që anashkalon fshatrat palestineze, me synim t’i nxjerrë palestinezët nga rrugët kryesore dhe të lehtësojë lidhjen e vendbanimeve izraelite me Jerusalemin.
Pasojat: izolim dhe spastrimi etnik
Analistët paralajmërojnë se plani E1 është pjesë kyçe e konceptit izraelit të “Jerusalemit të Madh”, i cili nënkupton aneksimin e blloqeve të mëdha të vendbanimeve – Ma’ale Adumim në lindje, Giv’at Ze’ev në veri dhe Gush Etzion në jug. Kështu krijohet një unazë izraelite rreth Jerusalemit dhe palestinezëve u merret çdo hapësirë për zhvillim.
Komunitetet beduine në shpatet lindore dhe Luginën e Jordanit, gjithsej 46, janë nën presion të vazhdueshëm zhvendosjeje. Izraeli përpiqet t’i transferojë në “zona alternative” si al-Jabal në al-Eizariya apo Fasayil pranë Jerikos, por për shkak të rezistencës vendore këto plane nuk janë zbatuar plotësisht.
“Varrimi i zgjidhjes me dy shtete”
Miratimi i planit E1 ka shkaktuar reagime të ashpra nga palestinezët dhe organizatat ndërkombëtare, të cilat paralajmërojnë se bëhet fjalë për “varrosjen e zgjidhjes me dy shtete”.
Autoritetet palestineze theksojnë se me këtë projekt Izraeli po zbaton një politikë spastrimi etnik dhe aneksimi të përhershëm të territoreve palestineze. Në shënjestër janë edhe lagjet historike palestineze si Anata, Shuafat dhe Kafr ‘Aqab, të cilat po eliminohen sistematikisht nga struktura urbane e Jerusalemit.
Ndërkohë, kryetari i bashkisë së vendbanimit Ma’ale Adumim tashmë ka paralajmëruar projekte të reja në kuadër të planit E1, përfshirë ndërtimin e një parku argëtimi në 800 dunumë, një liqeni artificial, terrene sportive dhe hotele, si dhe lagje të reja banimi që do të lidhin Jerusalemin me Luginën e Jordanit.
