Dita e sotme mund të hyjë në histori si një pikë kthese për Lindjen e Mesme. Forcat izraelite ndërmorën sulmin më të fuqishëm ndaj Iranit në historinë moderne, duke goditur objekte kyçe ushtarake dhe bërthamore në mbarë vendin.
Sipas zyrtarëve izraelitë, operacioni “Rising Lion” përfshiu eliminimin e gjeneralëve të rangut të lartë dhe shkencëtarëve iranianë të përfshirë në programin bërthamor. Si përgjigje fillestare, Irani lëshoi mbi 100 dronë drejt territorit izraelit, duke deklaruar: “Gjak për gjak”.
Pavarësisht përpjekjeve ndërkombëtare për deeskalim, rreziku i një lufte të drejtpërdrejtë midis dy fuqive – Iranit dhe Izraelit – nuk ka qenë kurrë më i lartë. Ja një analizë krahasuese e kapaciteteve të tyre ushtarake:
Forca njerëzore: Epërsia numerike e Iranit
- Irani: 610.000 trupa aktive + 350.000 rezervistë
- Izraeli: 169.500 trupa aktive + 465.000 rezervistë
Edhe pse Irani ka katërfish më shumë trupa aktive, Izraeli ka një forcë rezerviste me përvojë të lartë – shumica e tyre janë veteranë dhe të trajnuar rregullisht, çka ndikon drejtpërdrejt në efektivitetin e forcave.
Buxheti ushtarak dhe teknologjia
- Izraeli: 27,5 miliardë dollarë në vit
- Irani: 10,3 miliardë dollarë
Kjo diferencë i lejon Izraelit të investojë në teknologji të avancuara: inteligjencë artificiale, luftë kibernetike, zbulim satelitor dhe armatim të sofistikuar.
Irani, ndërkohë, mbështetet edhe te Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) si burim alternativ financiar dhe logjistik.
Forcat ajrore: Teknologjia izraelite kundër sasisë iraniane
- Izraeli: 340 avionë luftarakë – përfshirë F-35, F-16, F-15
- Irani: 312 avionë – kryesisht MiG-29, Su-24, Su-22, modele të vjetra kineze
Edhe pse numrat janë të ngjashëm, avantazhi teknologjik i Izraelit është i pakrahasueshëm, me avionë modernë dhe sisteme të sofistikuara për luftë elektronike.
Sistemi i mbrojtjes ajrore izraelite është ndër më të avancuarit në botë: Iron Dome, David’s Sling, Arrow dhe Patriot.
Irani posedon sisteme si Bavar-373, S-300 dhe Khordad, por efikasiteti i tyre në betejë mbetet i diskutueshëm.
Raketat dhe dronët: Avantazhi iranian në kapacitetin sulmues
Irani zotëron arsenalin më të madh të raketave balistike në rajon, me rreze deri në 2.000 km – që mund të godasin çdo pjesë të Izraelit.
Dronët iranianë si Shahed-136, Mohajer, Ababil janë përdorur në luftëra nga Ukraina në Jemen, dhe janë kthyer në eksportin kryesor të Teheranit.
Izraeli, nga ana tjetër, ka dronë shumë të avancuar, por më së shumti të përdorur për zbulim dhe goditje precize, jo në mënyrë masive.
Forcat tokësore dhe artileria
- Iran: ~1.996 tanke, ~6.798 sisteme artilerie
- Izrael: ~1.370 tanke (Merkava), ~530 sisteme artilerie
Edhe pse Irani ka më shumë mjete në numër, kualiteti dhe dixhitalizimi i pajisjeve izraelite – si tanket Merkava – e vendosin në epërsi teknike.
Forcat detare dhe nënujore
- Iran: 101 anije luftarake, 19 nëndetëse
- Izrael: 67 anije, 5 nëndetëse (me kapacitet për armë bërthamore)
Iran mbështetet në varka të shpejta sulmuese për operacione asimetrike, sidomos në Ngushticën e Hormuzit.
Izraeli posedon nëndetëse me kapacitet bërthamor, çka i jep përparësi strategjike në luftë detare.
Armatimi bërthamor: Epërsia e heshtur e Izraelit
Izraeli nuk e ka pranuar zyrtarisht posedimin e armëve bërthamore, por SIPRI vlerëson se ka rreth 80 koka bërthamore që mund të lëshohen nga nëndetëse, raketa Jericho II dhe bombardues.
Irani ende nuk ka armë bërthamore, por është duke zhvilluar kapacitete të diskutueshme.
Aleatët dhe forcat proksi: avantazhi kryesor i Iranit
Aseti më i rëndësishëm strategjik i Iranit është rrjeti i milicive dhe aleatëve rajonalë:
- Hezbollah (Liban)
- Huti (Jemen)
- Hamas dhe Xhihadi Islamik (Gaza)
- Milicitë shiite në Irak dhe Siri
Të gjitha këto grupe janë të lidhura me IRGC-në, të trajnuara dhe të armatosura nga Teherani. Në rast konflikti të hapur, ato mund të hapin disa fronte njëkohësisht kundër Izraelit, nga Gaza deri në Liban, Irak dhe Jemen.
Një luftë me pasoja katastrofike dhe të paparashikueshme
Izraeli ka teknologjinë më të avancuar ushtarake në rajon dhe mbështetjen e pakushtëzuar të SHBA-së, ndërsa Irani ka numra, raketa dhe rrjet rajonal aleatësh.
Një konflikt i drejtpërdrejtë do të ishte shkatërrues për të dy vendet dhe gjithë rajonin, dhe mund të shndërrohej në konflikt ndërkombëtar nëse përfshihen SHBA, Rusia ose Kina.
Për këtë arsye, analistët mendojnë se të dy palët po ecin në një fije të hollë, duke balancuar mes ndërhyrjes parandaluese dhe luftës së hapur. Por ngjarjet e fundit tregojnë se një gabim i vetëm mund të ndezë një zinxhir lufte përtej kufijve të Iranit dhe Izraelit.
