Kur një blerës evropian sheh një makinë elektrike kineze për 30 mijë euro përballë një evropiane për 40 mijë, zgjedhja duket e lehtë. Por pas kësaj diference çmimi nuk fshihet vetëm efikasiteti i prodhimit — fshihet ndërhyrja masive e shtetit kinez. Kështu paralajmëron Michele Colaninno, drejtor ekzekutiv i grupit Piaggio, në një intervistë për Corriere della Sera, duke i bërë thirrje Evropës që të mos lejojë që “çmimi i ulët të varrosë punësimin”.
“Rreziku që Evropa të shndërrohet në varrezë të vendeve të punës është më real se kurrë, nëse çmimi bëhet faktori i vetëm i blerjes së makinave”, – tha Colaninno.
Fabrikat evropiane në prag mbylljeje
Në tre vitet e fundit, çmimet e makinave të reja në Evropë janë rritur me 30–40%, ndërsa pagat kanë mbetur pothuajse të pandryshuara. Një makinë që në vitin 2019 kushtonte 25.000 euro, sot kushton 35.000 euro. Për shumë familje, kjo do të thotë se blen makina kineze, e cila është më e lirë dhe teknologjikisht konkurruese.
Por për industrinë evropiane, kjo do të thotë katastrofë zinxhirore:
- Faza e parë: rënia e porosive dhe ulja e prodhimit.
- Faza e dytë: largimi i punëtorëve dhe mbyllja e kontratave të përkohshme.
- Faza e tretë: mbyllja e fabrikave – Volkswagen tashmë ka paralajmëruar mbylljen e disa uzinave në Gjermani, për herë të parë pas 87 vitesh.
- Faza e katërt: kolapsi i gjithë zinxhirit industrial – nga prodhuesit e gomave e deri te furnizuesit e elektronikës.
Subvencionet kineze: “luftë shtetërore” ndaj industrisë evropiane
Pekini derdh miliarda dollarë çdo vit në subvencione direkte për prodhuesit: kredi pa interes, dogana të favorshme për lëndët e para, energji të subvencionuar dhe një zinxhir furnizimi për bateritë të ndërtuar për dekada me ndihmë shtetërore.
Rezultati është i qartë: kompanitë kineze mund të shesin nën kosto, duke bërë të pamundur për prodhuesit evropianë të konkurrojnë. Colaninno e përshkruan këtë jo si “garë tregtare”, por si një “strategji shtetërore kundër industrisë evropiane”.
Efekti domino: miliona vende pune në rrezik
Industria e automjeteve në Evropë punëson 2,6 milionë njerëz drejtpërdrejt, dhe mbi 10 milionë të tjerë në sektorët ndihmës – furnizues, logjistikë, servise.
Çdo vend pune në një fabrikë gjeneron pesë vende pune të tjera në zinxhirin e furnizimit.
Nëse vetëm 20% e prodhimit zhvendoset drejt Kinës, Evropa mund të humbasë më shumë se 500.000 vende pune direkte dhe mbi 2 milionë vende të tjera indirekte.
“Kjo nuk është vetëm statistikë ekonomike – janë familje pa të ardhura, qytete pa buxhet dhe breza të rinj që largohen,” thekson Colaninno.
Pyetja që mbetet: a ia vlen kursimi?
Evropa po përballet me dilemë mes çmimit dhe qëndrueshmërisë. Pyetja nuk është nëse makinat kineze janë të mira – ato janë. Pyetja është nëse Evropa mund të përballojë të humbasë industrinë e vet për një kursim prej 10.000 eurosh për makinë.
Sepse kur dyert e fabrikave të mbyllen, ato vështirë se hapen përsëri. Dhe atëherë, siç thotë Colaninno, kontinenti mund të zgjohet si konsumator i varur, jo më si prodhues.
